Wa ha!
Va ye hat ba!
Hu...v...
Hu...v...
Geh bayê reþ,
Geh bayê kur,
Çiya.
Newal,
Zimag
Bi hev re yek deng
Dikin gure gur
Du bayên sar
Radihêjînin
Giya û dar.
Hu...v...
Hu...v...
Yek ewran dicivîn
Ê din ji hev direvin,
Dikin þer
Bi awir.
Yek bûye Hurmiz
Rûgeþ û li ken.
Ê din bêmirês
Wekî Ehreman.
Li rûyê erdê,
Di nava ezmên
Ewrên reþ
Ewrên gewr,
Rast û çep
Diçin tên
Herdu bayên ha,
Bi xurtî û þîn
Hevdî kol dikin
Wek du dêvên dîn
Herdu ba,
Bi vî halê ha,
Dikin þer,
Dikin ceng.
Dinya ser û bin,
Hawîr bûye deng,
Guvvîn!..
Gujjîn!..
Gurmîn!..
Diheje cîhan,
Diheje zemîn.
Bayê kur,
Ji bakur,
Bi leþkerekî xurt,
Bi leskerekî gurr,
Bi pêlan,
Bi kilan,
Dajo ser neyar,
Wekî gurê har
Da ku bi derxe
Di nav cih û war.
Dikin þer,
Dikin ceng.
Gujjîn!..
Guvvîn!..
Gurmîn!..
Ji her alî deng.
Ji her alî þîn
Holê bi xurtî
Bi zirt û halan
Ew rûyê erdê
Her dikin talan.
Þopa wan xopan,
Þopa wan bi xwîn.
Þûna tajangan
Tev dibe birîn.
Tertilî Hurmiz
Ji ber Ehreman;
Derket ji qadê
Hê jî rû li ken.
Sist bû bayê reþ
Derket ji meydan.
Bayê kur bi zor
Himbêz kir cîhan,
Bakur
Wergirî
Holê bû Bahoz.
Cîhan
Seranser
Bû dûman û toz.
Dinya ma li ber
Dêwê har û reþ
Kambaxker e ew
Mêrkuj û keleþ
Ji bo demekê
Cîhan ma bi wî.
Dibûne Xwedê.
Di nav wî cî.
Xudakî bêvac,
Xudakî cebbar,
Karê wî kambax,
Gelek zînatkar.
Heyhat!
Heyhat!
Vî bayê bêbav,
Cerg û hinav pat,
Bahoz,
Bê doz.
Wekî Ruhistîn
Bi ser me de hat.
Bahoz!
Bahoz!
Rûyê erdê tev,
Bû dûman û toz.
Stûn bi stûn
Gihan ber ezman
Ricifîn û lerizîn.
Gihaþte cîhan
Boblat,
Boblat...
Ev çi bela bû
Bi ser me de hat?
Çiya û zimag,
Rêl û gov û þag,
Avahî, xirbe,
Bajar, qesebe,
Dar û ber, giya,
Zinar û qefa,
Tev bi hikmê ba
Dilerizin,
Dihezin,
Diricifin,
Ji tirsa;
Ji ber ba.
Çi erd û çiya,
Çi av û derya,
Ji ber hingên bê
Dikevin tayê.
Daran hil dike,
Qefan gêr dike,
Xanî têne xwar,
Dibin tar û mar.
Li rûyê erdê
Meriv tinawir
Geþtî di derya,
Li jor balafir.
Rê li ber tevan
Winda bûye her
Hin dibin tine,
Hinek jê sêser.
Hewar!
Eman!
Ji her alî tê.
Deng ji xweyî can
Bi þîn û girîn
Feryad û fîxan
Nizanin biçin kû
Dehbe û insan!
Bahoz!
Bahoz!
Cîhan reþ, tarî
Tev dûman û toz
Rêzana dinê
Li hev xist yek car
Derya li hev ket.
Çiya hatin xwar.
Ev dema hindik
Gelekî dirêj
Hemî þewiþîn
Bûne mest û gêj.
Deverû ketin,
Nema kes rabû,
Ezman wergerî
Bi ser me va bû,
Cîhan ser û bin
Li jêr û jor,
Tev de bûn xopan
Welat û sînor.
Hemî sernexun.
Çi xurt û Çi jar,
Li rastekê man
Dewlemend, zîvar.
Ji min ku nema
Kesek di cîhan
Ser rûyê zemîn
Tev bû goristan.
Hînga,
Hê tê ba;
Bakî bê eman
Her dike wêran.
Ji niþ bi derket
Peyakî reþkal,
Li serî koloz,
Bi þapik û þal.
Hilmiþtî, sivik
Û çalak û þeng,
Him bi zend û bend
Xweþmêr û çeleng
Rûgeþ û xwîngerm
Gelek sergiran,
Sergevaz û xurt,
Fêris û hozan,
Bi semt û suhun,
Xurtî û tewat,
Berê xwe dida
Navçeya welat.
Wek Rustem,
Wek Guhderz,
Bê telaþ û bez,
Bi vîn,
Bi þîn.
Di nav kûntarên
Zagros dimeþin.
Berê wî li jor.
Bawermend û xurt
Alek kesk û sor
Bi destê xwe girt.
Ne toz û dûman,
Ne ba û bandef
Nikarin badin
Berî ji hedef.
Bê tirs û perwa,
Bi dilekî geþ
Berê xwe dabû
Bahozê keleþ.
Welê cû gazê,
Bi ketin û west
Ala kesk û sor
Li darekî best
Berê
Bi awir
Berî da cîhan.
Dema
Ku wî dît
Hemî perîþan...
Dilê xwe êþand
Wî li ser beþer
Digot: Ji bo çi
Bûn hevalê þer?
Dema ku þer tê
Tev de direvin
Hole deverû
Nexûn dikevin.
Mixabin!
Çi kirêt!
Serî datînin
Bê þerm û fihêt...
Ew bayê mêrkuj,
Bahozê xwînxwar
Ku cîhan hemî
Dikir tar û mar,
Li pêþ suhna wî,
Reþkalê rûgeþ,
Paþpê direvin
Ew dêwê keleþ.
Mandî xuya bû
Gelek, Ehreman.
Hurmiz ajot ser
Hê jî rû li ken
Piþtî ku revand
Wî sînga bahoz
Cîhan vala bû
Ji dûman û toz
Darê xwe hilda
Bi ala rengîn
Sînorê welêt
Ji nû ve danîn.
Pistî ku revî
Ew dêwê keleþ
Zîvirî meydan
Dîse bayê reþ.
Lê vê car bi ten
Xebata xwe kir.
Hilma du derya
Û erdê rakir
Li rûyê ezmên
Wî ewr civand
Çi res û çi gewr
Li hev gerandin,
Berê
Pir sivik
Dibarî xunav
Paþê
Girankir
Daxist tav bi tav
Çendakî welê
Rûyê erdê þûþt
Qirêj û gemar
Nehiþt tev de miþt.
Ewrên di ezmên
Ava xwe rijand
Rûyê cîhanê
Yekerû divejand.
Kulîlk û giya,
Rêl û dar û ber
Tev serî hildan
Þîn bûn seranser.
Hînga
Di cîhan
Neman pîs.
Tev delal û rind.
Wêran,
Xopan
Ava bûn
Çi bajar û gund,
Qeliya tovê
Þerxwazên teres.
Neman ew dûpiþk,
Mirin ew nakes.
Piþtî mirar bû
Ehremanê mar.
Þewitî di nav
Potên kolîdar.
Rabûn,
Dilgeþ,
Yekdest
Karker û cotkar,
Kolan
Gorek
Pir kûr
Ji bo kolîdar.
Jê re
Danîn
Kêlek
Mezin û giran
Li ser
Nivîsîn:
"Li vir
Radizê Þeytan."
Dinya bi xweþî
Ji nû ava bû.
Zîvar, cewêlek
Dilgeþ û þa bû.
Rêzan, þêwrewî
Tev aþîtîxwaz
Di nav wan neman
Birçî belengaz.
Cîhan,
Ji nû ve
Holê bû buhuþt.
Delal û þêrîn
Vê car
Dikarin
Reþ û gewr,
Sor û zer
Bi hev re bijîn.
Bijîn
Bi xweþî,
Bi rûmet
Bi þadî û ken!
Hurmiz
Bû serdest
Her û her
Li ser Ehremen.
(Osman Sebrî, 1956)
BERSIVA HOŞENG
Hoşeng!
Roniya çavê min,
Pandiyê navê min,
Hêviya min a pêşîn,
Di nav pêrêyên jîn,
Divêm çend peyvan li gel te bikim.
Bê qirên û deng
Nizanim wa ji te dipirsim;
Ka te tiştek nasiye
Wek kesên bîrbir,
Jêhatî, eznawir,
Ji êşa welat
Warê xebat
Derd û kulên min.
Nabêjim tu ne jîr î,
Ne dibêjim tu dibîrî.
Tenê sergermiya te,
Tu rojan,
Tu deman,
Nahêle ku li ci kirê hûr bî,
Û çak bibîrî.
Berî tu hebî,
Piştî tu hatî,
Gelek caran ez ketim nav
Lepên neyaran,
Tevî zor û lêdan,
Digel zirt û fortan,
Di çavên min nedîtin tirs,
Ji devê min negirtin yek pirs.
Te bi çavên xwe dît,
Carekê, du caran,
Ku zor û êşandin pir hebû.
Digel min xwe westandin,
Dawî suhna xwe revandin.
Lê serê min nizm nebû.
Bi ya Xwedê her nizm nabe,
Diviya bû dilê te bi vê yekê şa be.
Tevî van bûyeran,
Li ser gotina tewtewe û qeşmeran,
Jehra ku berdane guhên te,
Bê raman û xweragirtin,
Bi ser min de dirêjî!
Berî vê bi sê salan,
Ji min re dinivîsî, holê dibêjî
"Bavo, dibînim di nivîsarê te
Dibihîzim ji dost û yarên te,
Şopa bêhêviyeke cankuj,
Xwe berdaye ser dilê te,
Pê sist bûne dest û milên te!.."
Delal!
Berî her tiştî,
Ew rewrewok ne dost û yar in,
Birek tewtewe, xêrnexwaz û çavnebar in.
Ji her nasî re dost û yar nayê gotin,
Holê pergela mirov tête sotin,
Ev celeb kes dema rûbarî te bin
Pir nerm û xweş in
Di paþgotiniyê wekî mar in,
Gelek dilreþ in.
Naxwazin kesek paqij bimîne,
Qenciya camêran dilê wan diêþîne.
Ji bo çakan û çakiyê dij û neyar in,
Di devavêtinê de wek segê har in,
Divê bizanî ev celeb kes wek mişkê lûr in,
Wan bînayî nîne, li ser bênê dimeþin.
Ji zikmakî kûr in.
Ma gelo dizanî miþkê çi teba ye?
Wek van kesan ji dîtina rastiyê
Û qenciyê dûr û cuda ye.
Lûr li ser rûyê erdê najî, her jêrzemîn e.
Tiştên li ser rûyê erdê
Di nav ezmên yekcar nabîne.
Çiya, dar û ber û keskayî,
Çem, co û cobar û ronahî,
Asîman, stêrk, ro û hîv,
Gewher, pilatîn û zêr û zîv,
Tev jê re nas in, li nik wî ne teba ne.
Jê re ne hêjayî kêzikekê û du kurma ne.
Kir, tevger û xebata wî di cihên teng û tarî,
Jê re kurm û kêzik bihatir in ji elmas û mirarî.
Navên Apolo û Kosmos wî bendewar nakin,
Xwarina çend kêzikan dikarin dilê wî şa kin.
Ev e rê û ramana van celeb kesan,
Têgihan û bîrbirina nandoz û teresan.
Li pêþ dost û yaran qurre û çalak in.
Dema rûbarî neyaran dibin bizdok û perşikestî,
Nikarin serê xwe rakin.
Lê ji bo kurdên dilçak û doza welat,
Bê ûst ji devê wan dertên her agir û pêt.
Nemaze ji bo kesên têkoþer û gelparêz,
Gunehan çar dikin, didin berhev, dikin rêz.
Çi kesê ji zanîn û baweriya wan bi dûr keve
Dibêjin "şaş" e
Ji kesên wek xwe bizdok û çepel re
Dibêjin
"Têgihiştî ye, gelekî baş e!"
Ew ne yên xebatê bûn,
Temê diketin riya xebatkaran.
Kama wan di hatina nav
Xebatê çavnebarî bû,
Sixwestin ew jî wek camêran
Bêne xuya kirin.
Xwehildana wan ne xurtî û fedekarî bû.
Zûka reviyan, dema ji wan ve xuya bû mirin.
Hinekê wan hatibûn nav xebatê ji aliyê neyar,
Da ku bera hev din, di berhev bêxin kesên ne hişyar.
Teqez baweriya wan bi gel nîne,
Herçî ew bi xwe ji canê xwe bê hêvî ne.
Dijî gelê xwe tu nizanî çi pêxwas in,
Berdestî ne wek tajiyên bi meras in.
Ji bo gel nawestînin ji xwe lingan,
Ji bo xelkê, xwe davêjin ser pilingan,
Ev e rewþa îro di nava gelê meyî nezan,
Lîwana xwe spartine noker, bêbav û xinizan.
Neyê bîra te ku rewşa Kurdên Rohilat û Bakur,
Ji rewþa Kurdên Sûriyê durusttir û çaktir e,
Em hin tiştan ji wan dibihîsin halê wan
Ji ê me pir kambaxtir e!..
Ev e ku nahêle em ber hev bên û bibin yek,
Bê şerm em gunehên xwe diêxin ber
Derê koledar û felek!:
Delal:
Gava em ne çak û durust bin,
Teqez ew ji pîsî û neqenciya me ye,
Em çawa dikarin bêjin "Sûcê felek
û kolîdar tê heye?"
Ma heya çi gavê em dê ji sûc û gunehên xwe birevin?
Riya rast berdin, bikevin xaçerêyen, deverû bikevin.
Riya rast şemirandin ne karê camêran e; teqez qelsî ye,
Ji gunehên xwe revîn karê namerdan e, bes pîsî ye.
Ji bo çi holê em pîsiyê di xwe de tînin?
Neyar û nemerdan dilgeş dikin, bi xwe dikenînin.
Ev yek bûye nexweþiyek malkambax ketiye canê me.
Nizanim ev çi bextreşî ye ku zanayên me pê ketiye
pirtirîn nezanên me...
Kesin hene ji gunehên xwe direvin,
Alîkî di riya felekê re diêxin derê Yezdan,
Aliyê din, bê şerm û fihêt diêxin derê şeytan.
Xwe ji guneh û kêmasiyan diþon wekî me kurdan.
Tenê ya ku me ji vê guhertiye,
Me kolîdar xistiye şona
şeytan!..
Wey xwelî li serê me, me riya rast þemirand,
Ew bûne pelîse ketine bin lingan..
Gelo! Ma em dê çawa xwe ji vê nexweþiyê xilas kin?
Gunehên xwe bibînin, qencî û neqenciyê ji hev nas kin?
Kurê min!
Wa tu li Ewrûpa yî, va me li
Rojhilat,
Teqez ne razayî me ji tevgera nav
welat
Çavdarê hemû bûyeran,
Guhdarê nûçe û xeberan,
Dibînim, dibihîsim, dêşim,
Haydar im ji hemî war û deran,
Tu tenê dibihîsî, lê ez dibînim,
Hophopa qeþmeran,
Canxulamiya nokeran,
Dûvlûçandina nandozan,
Devxumxumandina bê dozan,
Demnasiya kêsbazan,
Zimandirêjiya tolazan,
Di nav pêlên gemarî;
Di nav rojên reş û tarî,
Tertilîna gel,
Tevgerên bê vac
û çepel,
Koraniya rêberan,
Bertilîna têkoseran,
Rê li ber wan wenda,
Ji armancê cuda,
Nema dizanin
çi bikin!..
Tev mane bê war,
Nabin hişyar!
Bi tevayî ketine ber lingan
û hembêza neyar.
Hey wax û sed hey wax,
Di nav kulên kambax,
Ku her roj dibînim,
Dêşim û dilbirîn im.
Xwezî min nedîtibûya,
Çê ku tu nabînî,
Teqez tu bextiyar î,
Ne wek min xemgîn î.
Guh bide min, delal!
Ez sond sixwim bi serê te û Hoşîn û Heval,
Ku tu caran ji xwe û gel bê hêvî ne bûme,
Li ser þopa qelsan nehatime û tê neçûme.
Tenê hin karbidestên xêv û nezan,
Totik vala û cendek giran,
Di nav şoreşê,
Li nav niştiman,
Hineka bi serhişkî,
Hineka bi oflazî,
Hineka bi xinizî,
Hineka bi xêrnexwazî
Gelekan jî bi talankerî û dizî,
Kir, tevger û peyvên wan,
Dikarin welat û þoreþê tev têxin bin lingan,
Bê þivîsk, ez gelekî diêþiyam bi van kirên han,
Kesek serwext û bîrbir û hişyar,
Dikarî qenc bibîne
Çak bibîne,
Gelek tiştên ne diyar.
Ji alîkî nezaniya gel û tênegihiştina xortan,
Ji aliyê din alozkeriya bêbavan reyin xêrnexwazan.
Me nediviyabû rê bidim devlokiya qeşmer û tolazan.
Ji lew re diviyabû ji her kirê hûr bim
Xwe ragirim, ji her kesî dûr bim.
Heya rastî ji her kesî ve xuyabe,
Qencî û neqencî ji hev cuda be.
Heya ku bê bîra te, berî wê nameyê di nameyek din de
Te gazind kiribû, ji bo çi xwe nêzîkî xebatkaran nakim?!
Hîngê min ji te re dûr û dirêjnivîsîbû ku:
"Kesên di qada xebatê de mane birek kureder
û malkambax in,
Pêlên ku radibin, tev gend û gû, gerek û kerax in,
Ez tu caran di nav avên holê de sobahiyê nakim."
Dawî, va ye her tişt xuya bû,
Li Rojhilat
Û li Rojava
Dijmin bi me şa bû,
West û xebata çardeh salan,
Xwîn û fedekariya gelek hevalan,
Bi bêbavî hatin firotin
Li Kurdistana nîvro
Gelek dever hatin sotin.
Rêya ku li her derê bi koranî dabûn ser,
Bi rêberiya hin nezan û piþtmêriya hin ker!
Bê raman û hişyarî,
Em dever û dan erdê,
Gîhandin vî warî...
Ev bûyerên paşîn hîngê ji me xweş xuya bûn,
Kesên datanîn se xebatê cankole û ne hêja bûn.
Hinek jê xiniz, ji aliyê neyar ve hatibûn şandin,
Gelek ramanên çepel di serê milet de hatibûn çandin.
Li Ewrûpa, li her alî welat,
Xebat ketibû nav destên çepel û þêt.
Xortên xebatkar, jêhatî û dilawer,
Ji xebatê, ji berpirsiyariyê dihatin dûr xistin,
Li êrdima şoreş gelek têkoşer
Ji bo gotina "çima?"
Dihatin kuştin.
Diborin di gunehên xiniz û nokeran,
Digirtin devên welatparêz û cengewaran.
Bi tenê devekî digot, destekî dikir,
Ê mayî bê deng wek pûtên ji kevir.
Dongiya şoreş û gel bi zarê mirovekî ve
Hatibû girêdan,
Ji lew re şoreşa serdest hat firotin,
Qelenê wê gihaştê destê şahê Îranê.
Her çi êrdima şoreş,
Dema bihîstin nûçeya kambax, ji rûkî girêdan reş.
Keç û bûkan porên xwe birîn,
Kal û pîrên kurd bi ser hev de digirîn.
Digotin: "Hey wax û her hey wax!"
Çawa dibe ku serok holê bi hêsanî,
Axa welêt û şoreş serbest berde?
Ma nizane ku Tikrîtî, neyarê gelê kurd e?
Dê me hemiya ji welêt bi derxe û bi gerde.
Çekhilgirên me wê tevde bêne kuştin,
Lat û zinarên niştiman dê bi xwîna wan
Bête şuştin.
Namûs û rûmeta me dê bikeve ber lingan,
wê ku de bicin þervanên kurd ku dajotin
Ser neyar wek pilingan.
Hê tu caran ev bêbavî ne bûye,
Kesî boblatek holê nediye,
Ku welatek bê ser û ceng,
Bê qirên û deng,
Ji dijmin re
Bête berdan:
Xelkê wî wek pezê bê şivan
Tê de bê ser jê kirin,
Bête kuştin,
Jê bête gerdan!..
Piþtî van bûyeran,
Em dibihîsin nexmeyeke nuh
Ji devê zirtekeran:
Binêr çi gotinek şêt,
Beredayî, bêvac û kirêt,
Hin kesên nezan û guhdirêj,
Totik vala, mejî qirêj,
Dibêjin di talde û nediyaran,
Dikin kurtepist li pêş nezanan,
Li ber dîwaran:
"Heke şoreş bimaya, welat seranser dibû wêran,
Di nav xerîta cîhan radibû navê Kurdistan,
Teqez dê hebin hin gotin û peyman,
Di navbera Barzanî û Þahê Îran."
Ev e gotina min, ji van celeb kesan:
"Bimirin, biqesin herin nik şeytan,
Divê hûn bizanin ku Berzanî xwe kuşt,
Xwîna cengewerên kurd bi dolaran şuşt,
Rûmeta xwe û kurdan siparte neyar,
Ji bo we keran her bindestî hişt."
Kurê min, niha dê bême ser te,
Dilê xwe vekim li ber te,
Binhêr ev e şîreta min,
Dê bêjim pir kurt û kin:
Ku di hemî kir û waran,
Di gel hemî nas û neyaran,
Bas vekî caxê xwe,
Bîr bînî sîreta bavê xwe,
Li ser her kir û gotinê hûr bî,
Ji kir û gotinên lêz dûr bî,
Heya nekevî kêmî û şaşiyê,
Fihêtkar nebî li paþiyê.
Ev e şîreta durust û çak,
Ji bo we xortan dixwazim
Pêsendeyek xweş û ronak.
(Osman Sebrî, 1977)
BIHAR
Gava dinê dibe bihar,
dibişkivin devî û dar.
Zozan têne guharrtin zû,
mîna cilên bûkên di nû.
Nêrgiz, sosin, kulîlk û gul,
direvînin xeman ji dil.
Dinya dibe wek gola şîn,
çîçek didin sed rengî bîn.
Xasma siban berbangê zû,
tev radibin ew teyr û tû.
Vêk ra dikin şahî û saz,
hişyar dibin hulîlk û baz.
Bilbil dibe dengbêjê wan,
dikit qîrîn ji dil û can.
Pîroz dikin rojên di hev,
hîn xweştir e biharê şev.
( Osman Sebrî )
DIBISTAN
Destpêk bi navê Yezdan,
ev e diçim dibistan.
Divê êdî bixwînim,
bo rastiyê bibînim.
Da her tiştî bizanim,
heya ku pê bikanim.
Berî vêya gelê min,
nezan mabûn mêr û jin.
Daketibûn hêla jêr,
reben pepûk û bêkêr.
Lê ji îro bi şûn da,
di nav bajar û gunda,
Herçî kurd e wê bixwîn,
da ku bibe xweyî şîn.
Welatê xwe bistîne,
neyaran jê derîne.
Em in xweyî war û şûn,
doza me ye serxwebûn.
Ji bo me ye hêla jor,
hildin ala kesk û sor.
Serxwe nabe Kurdistan,
bê xwendin û dibistan.
( Osman Sebrî )
GURÊ PÎR
Dibên li nav Xidirsor,
di binhêla Kawê jor,
gurek bûbû pîr û jar.
Pê nedibûn raw û kar.
Dît gurekî pişt hêşîn,
şeng û oflaz û narîn.
Piştî hal û xatiran,
şor kirin her du guran.
Yê pîr digot: Birazî!
Tu mêrekî xêrxwaz î.
Rawekê bo me daxî,
sifra xwe li vir raxî.
Ser û peyan bi xêr kî,
zikê mamê xwe têr ki.
Tezîk da xwe gurê şîn,
gotê: Mamê dûrebîn!
Tu kalekî dilçak î,
malbata min nas nakî.
Ger zanibî warê me,
keleşiya karê me.
Em rêbirr û mêrkuj in,
xwîna neyar dimijin.
Fermû were li pê min,
dê zanibî carek din
şelpên gurê pişt hêşîn,
bi çavên xwe tu bibîn.
Rabûn her du bi rê bûn,
rêya bajêr girtin çûn.
Yê pîr bawer ne dibû,
lê ji şerman li pê çû.
Bazirganek li pêş dîn.
Zer bû gurê pişt hêşîn.
Rast ajot nav dewaran.
Peya hatinê bi daran.
Yê pişt hêşîn direvîn,
giş li yê pîr dicivîn.
Gihîştinê di pa ra,
lê xistin ji xwe û xwe ra.
Bi zora lingan reviya,
xwe avêt nav deviya.
Dema birîn dibûn sar,
dest û ling jê bûne dar.
Welê mabû nîvmirî,
dil jê xav bû bihirî.
Rastî wî hat gurê zer,
hilmiştî û dîlawer.
Li gurê pîr silav kir,
jê pirsî hal û xatir.
Yê pîr çîrok jê ra got,
dil û kezeb ji xwe sot.
Derdê gurê pişt hêşîn
hemî jê ra da zanîn.
Wî got: Mamê bextereş
Ma te nîn in eqil û heş
Çawan gurê pişt hêşîn
Yên wekî te dixapîn?!
Ger te divê bibî têr,
li tevdîra min binêr.
Ev e kalek diçe êş,
Kurrî maye, ker li pêş.
Tu kurriyê birevîn,
hemin kal ê te bibîn.
Dema ew bê ji bo wê,
dê ji ber kim ûrê dê.
Gava bibîn vê derê,
wê vegerre ser kerê.
Heya ew xwe bighîn ser,
dê biçin kurrî û ker.
Kalo dê bi destê tal,
zû vegere here mal.
Hînga em ê herin ser,
zikên xwe tev bidin ber.
Gurê pîr got: aferîn,
min eciband ev zanîn.
Tevdîr ê cih bibîne,
kal ê bê ker bimîne.
Hûn gurên zer çi şeng in,
her dem bi nav û deng in.
Rast jî bi wê tevdîrê,
her du gur çûn nêçîrê.
Ker û kurrî dikuştin,
bar li erdê dihiştin.
Kalo dikir barebar,
her du guran goşt dixwar.
Gurê pîr zik kir texer,
bi tevdîra gurê zer.
( Osman Sebrî )
GURÊ PÎR
Dibên li nav Xidirsor,
di binhêla Kawê jor,
gurek bûbû pîr û jar.
Pê nedibûn raw û kar.
Dît gurekî pişt hêşîn,
şeng û oflaz û narîn.
Piştî hal û xatiran,
şor kirin her du guran.
Yê pîr digot: Birazî!
Tu mêrekî xêrxwaz î.
Rawekê bo me daxî,
sifra xwe li vir raxî.
Ser û peyan bi xêr kî,
zikê mamê xwe têr ki.
Tezîk da xwe gurê şîn,
gotê: Mamê dûrebîn!
Tu kalekî dilçak î,
malbata min nas nakî.
Ger zanibî warê me,
keleşiya karê me.
Em rêbirr û mêrkuj in,
xwîna neyar dimijin.
Fermû were li pê min,
dê zanibî carek din
şelpên gurê pişt hêşîn,
bi çavên xwe tu bibîn.
Rabûn her du bi rê bûn,
rêya bajêr girtin çûn.
Yê pîr bawer ne dibû,
lê ji şerman li pê çû.
Bazirganek li pêş dîn.
Zer bû gurê pişt hêşîn.
Rast ajot nav dewaran.
Peya hatinê bi daran.
Yê pişt hêşîn direvîn,
giş li yê pîr dicivîn.
Gihîştinê di pa ra,
lê xistin ji xwe û xwe ra.
Bi zora lingan reviya,
xwe avêt nav deviya.
Dema birîn dibûn sar,
dest û ling jê bûne dar.
Welê mabû nîvmirî,
dil jê xav bû bihirî.
Rastî wî hat gurê zer,
hilmiştî û dîlawer.
Li gurê pîr silav kir,
jê pirsî hal û xatir.
Yê pîr çîrok jê ra got,
dil û kezeb ji xwe sot.
Derdê gurê pişt hêşîn
hemî jê ra da zanîn.
Wî got: Mamê bextereş
Ma te nîn in eqil û heş
Çawan gurê pişt hêşîn
Yên wekî te dixapîn?!
Ger te divê bibî têr,
li tevdîra min binêr.
Ev e kalek diçe êş,
Kurrî maye, ker li pêş.
Tu kurriyê birevîn,
hemin kal ê te bibîn.
Dema ew bê ji bo wê,
dê ji ber kim ûrê dê.
Gava bibîn vê derê,
wê vegerre ser kerê.
Heya ew xwe bighîn ser,
dê biçin kurrî û ker.
Kalo dê bi destê tal,
zû vegere here mal.
Hînga em ê herin ser,
zikên xwe tev bidin ber.
Gurê pîr got: aferîn,
min eciband ev zanîn.
Tevdîr ê cih bibîne,
kal ê bê ker bimîne.
Hûn gurên zer çi şeng in,
her dem bi nav û deng in.
Rast jî bi wê tevdîrê,
her du gur çûn nêçîrê.
Ker û kurrî dikuştin,
bar li erdê dihiştin.
Kalo dikir barebar,
her du guran goşt dixwar.
Gurê pîr zik kir texer,
bi tevdîra gurê zer.
( Osman Sebrî )
KERÊ DENGBÊJ
Dibêjin li nav Şêrwan
hebû yekî bazirgan.
Wî hebûn hêştir û ker,
tev bi hawid û semer.
Ji wan dudo bûbûn jar.
Nema bi wan dibû kar.
Her du berdan dora gund,
da biçêrin bibin rind.
Hêştir rabû gote kêr:
Tu guh bide min camêr,
were ji dest mirovan.
Em birevin nav govan.
Nema baran dikêşin,
ji bona wan diêşin.
Çûn cihekî nependî.
Ne bazirgan û gundî.
Serkî tev çêriyan,
di newal û hêriyan.
Dema ku bûn xurt û têr,
bû çirrîna qula kêr.
Digot: birakê hêştir,
ji mêj va min deng nekir.
Dilê min zor şa dibe,
zirrîn li min radibe.
Hêştir got: ho kerê nêr,
bi zor zikê me bû têr.
Tu hevalkî neçak î,
dê xelkê li me rakî.
Wê cihê me fêr bibin,
hêştir tevî kêr bibin.
Dîsa têxin bin baran,
D'pa ra lêxin bi daran...
Kerê nêr got: nizanim,
nema bi xwe dikanim.
Heke niha nezirrim,
dê biteqim biçirrim...
Bû zirrîna kerê reş,
hêştir got: sihet nexweş.
Ker zirrî, bihîst şivên,
zû xeber da bazirgên.
Hatin her du birin çûn,
jê herimîn war û şûn.
Bi rê va ker westiya,
xwêdan giha hestiya.
Bazirganê hîlebaz,
bîr nedibir west û naz.
Got: ev hevalên hev in,
sûc û gunê wan tev in.
Divê çîçkî biêşin,
ew hev û din bikêşin.
Rabû ker li hêştir kir.
Ji çiyê daxist û bir
Vê car hêştir westiya,
can ji cendek kişiya.
Got: ho kerê guhdirêj,
roja ku tu bûyî dengbêj,
min ev dongî dizanî,
lê te bi xwe nikanî.
Niha jî dor hate min,
dê bidî canê şîrin.
Dikim bavêm tepikan,
çîçkî bidim lotikan.
Kêr wê gavê bîr dibir,
ko b'zirrînê neçê kir.
Digot: hewar û eman,
di min nekî van tiştan.
Tu hevalekî zor î,
di sûcê min biborî...
Bû zarrîna kerê reş,
Lê mixabin diçûn tewş.
Hêştir dida lotikan,
hol bû di ser kortikan.
Bar qulibî hate jêr,
şikest dest û lingê kêr.
Hêştir çû, ker li wir ma.
Bû xwarina gur û sa.
Kesê bêdem bizirre,
an jî bilind bifirre,
bi wê teqez nabe mêr,
wê bighê dongiya kêr
( Osman Sebrî )
TEVDÎRA MIŞKAN
Li welatê Mêrdînê,
di nav gundê Cilînê,
pisîkekî xurt û şeng,
bûbû xudan nav û deng.
Mişk nehiştin di malan,
giş revîn qul û çalan.
Kîjanê wan dihat der,
pisîk xwe zû davêt ser.
Welê mabûn mat û gêj.
Yekî wan î boçdirêj,
digot: Gelê hevalan,
em girtî man di çalan.
Rêkê bo me çar bikin,
an jî ji vir bar bikin.
Mişk neman tev dicivîn,
bo vê yekê peyivîn.
Her yekî yek digotin,
kezeb ji xwe disotin.
Yekî wan î rîsipî,
digot: Ev e min rê dî.
Du zengilan bibînin,
bidin yekî bişînin.
Heke li ku pisîk dî,
bila têxe situyê wî.
Çi gav dengê zengil bê,
wer zanibin ku ew tê.
Bi lez û bez veşirin,
nema hûn kes dimirin.
Gişkan digot: Welê ye!
Tevdîreke li rê ye.
Lê di nav xwe kes nedîn,
ku wî karî biqedîn.
Pisîk serbest hiliştin,
wî jî her ew dikuştin.
( Osman Sebrî )
ZOZAN
Zozanê me bilind in
Tev bi zevî û gund in
Di wan hene avên sar
Jêkênabin ber ûdar
Raxerên wan gulçîçek
Teyr û tû tê de lek bi lek
Havînan em diçin wan
Tevî koç û pez û gan
Derbas dikin rojên germ
Li ser wê nefela nerm
Dilîzin her direvin
Heyanî koç dakevin
Dema çiya dibin sar
Payîz dibe em tên xwar.
( Osman Sebrî )
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder