Eleşkirt (Zêtka) Ermenileri

VII. yüzyılda Eleşkirt yakınlarında inşa edilen, yakın tarihlere kadar sağlam olan ve 1966’dan sonra her nasılsa yerle yeksan olan Pakrevant Surp Hovhannes Kilisesi


Bölge haritası (Zêtka -pakrewan) Eleşkirt


Eleşkirt/Ալաշկերտ-Վաղարշակերտ Kazasi (Ağrı)

Eleşkirt tarihi Bagrevand-Pakrevant cografyasina bagli bir yerlesim birimidir. Trabzon-Erzurum-Maku-Tebriz transit yolu üzerinde yer almakta olup köklü bir tarihe sahiptir.


Eleşkirt kazasi varlığını en eski devirlerden beri sürdürmeye devam etmiştir.Doğusunda Ağrı, güneyinde Tutak i, Batıda Erzurum (Horasan ve Karayazı), Kuzeyde Kars (Sarıkamış ve Kağızman) vardır.

Eleskirt kuruldugu ilk donemlerde adini Ermeni Krali "Vağarşak"'tan(Վաղարշակ) almis ve sehir "Vağarşakert" (Վաղարշակերտ) olarak isimlendirilmistir.17'inci yuzyilda Osmanli hakimiyeti ile birlikte bolgeye Kurd goçleri yasanmaya baslamistir.Iran Safevi hanedanligi ile Osmanli guçleri arasinda savaslara sahne olan bolge surekli çekisme alani olmustur. 17'nci yüzyılda Şah Abbas Ağrı bolgesinde yasayan 30.000 Ermeni'yi Ticareti gelistirme amaci ile Iran içlerine iskan ettirmistir.1829 ile 1878 yillari arasinda yasanan Osmanli Rus savaslarindan dolayi Erzurum, Agri, Dogubeyazit gibi yerlerden 100.000 Ermeni yasadiklari yerleri terk ederek simdiki Ermenistan'a goç etmislerdir.1877—78 yillari arasinda yapilan nufus sayiminda Eleşkirt'te 145 Kurd ailesi ve 122 Ermeni ailesinin yasadigi tespit edilmistir. Kaza'da Ermenilere ait 2 okul, Turklere ait 1 okul bulunuyordu, Ermeni okullarindan birinin adi Bagradyan-Pakratyan 'di.

Ayrica Ermenilere ait Surp Artvadzadzin (Սուրբ Աստվածածին) Kilisesi ile Surp Giragos (Սուրբ Կիրակոսի վանքը) isimli bir Manastir vardi.Sehirdeki baslica mahalleler "Plecan"(Բլեջան), "Sorantsots" Սորանցոց, "Fetakçots"tu "Փեթակչոց".

Birinci dunya savasindan once ise Eleşkirt'te 12 yerlesim birimine dagilmis sekilde 9.914 Ermeni yasiyordu ,Ermenilere ait 13 Kilise ile birlikte bir manastir vardi Orta çagdan kalan hasar gormus Kilise ve manastirlarla birlikte bu sahi 32'yi bulmaktaydi, 11 okulun bulundugu bolgede bu okullara 960 ogrenci devam ediyordu.