Dr. M. Sıraç Bilgin'in Kaleminden Ağrı İsyanları

Aşağıdaki yazı Dr. M. Sıraç Bilgin'in "Barzani" adlı kitabından alınmıştır. (Sayfa 36- 48)

Türk Kemalist iktidarı 1925'ten sonra darağaçlarını kaldırmadı; Raçkotan, Bicar, Sason ve nihayet Agırî ...

Nureddin Zaza'nın Ağrı İsyanı İle İlgili Yazdıkları

Aşağıdaki yazı, Nureddin Zaza'nın "Bir Kürt Olarak Yaşamım" adlı kitabından, (sayfa 79-84) alıntıdır.

Osman Sebrî Agirî

Ev nivîsa Osman Sebrî a li jêrê, sala 1941'ê de di kovara Hawar hejmara 36 an de hatiye weşandin.

Îhsan Nûrî Paşa Ji Lawan ra

İhsan Nuri Paşa'nın Ağrı İsyanlarıı Anıları / Bîranînên Îhsan Nûrî Paşê Yên Serhildanên Agirî

Bîranînên lehengê gelê Kurd Îhsan Nûrî Paşa ji Kovara Hêvî hatine hildanê;

Em Te Ji Bîr Nakin / Seni Unutmayacağız

Sibê 37'emîn salvegera mirina General Îhsan Nûrî Paşa ye. (25.03.1976)

NEWROZA TE PÎROZBE ÎHSAN NURÎ PAŞA

Silav li ser te bijî nifşé Mîré Maşa,
Tuxmé Xaldî Aratî, taca Mînewaşa,
Ehnî tav tîroj hilat, li çiyayé Ararat
Newroza we pîroz be Îhsan Nurî Paşa.
Newroza we pîroz be

EW BÛ QÊRÎNA ARARAT Û GELİYÊ ZÎLAN

Belê serhildana ku jêre gotin, me bi dawî kir û bi ser de beton kir, ji ber tev xeyal û derewîn bûn. Ji ber ticaran hêrsa Agirî bi dawî nebû, Tendûrek jî ticran dev ji hevaltiya bi Agirî re berneda, wan sonda li berxwedayînê dabû. Ew hîna li benda gelek zarokên agir û rojê bûn, ew li benda gelek evîndarên ji wan re bibin dildar, bûn, ji ber ku qêrînên geliyê Zîlan hîna di quncikên dilên hatine tirsîn de, xwe diparastin. Hîna ew piyên tazî di nava seqem, bahoz, bager û berfa welatê Serhedê de nehatine jibîrkirin. Berfa bi spîbûna xwe dihate nasîn, êdî nema dihate dîtin, wê belkên xwe spartine zozanên vî welatî. Weke ew strana dibêje, êdî xwîn li vî welatî digiriye, êdî kîn û nefret di çavên zarokên bi rojê re dikeniyan tije bûye. Rondik xwe li wan çavan bar kiribûn.

Ağrı Bombalanıyor (1930) - Akşam Gazetesi

Hoybun Cemiyeti'nin ilk yayını Kürtçe ve Türkçe olarak yayınlandı

Yekemîn pirtûka Rêxistina Xoybûnê bi Kurdî û Tirkî hate çapkirin

Kürt Hoybun Cemiyeti'nin 1928’de Osmanlıcada yayınladığı ilk neşriyat Mezopotamya yayınları tarafından orijinali ile birlikte Kürtçe’nin Kurmanci lehçesi ile Türkçe olarak yayınlandı. Kitabı tercüme eden Reşat Sorgul, kitabın yakın Kürt tarihi hakkında çok değerli bilgiler sunduğunu söyledi.

Şîna jinekê li ser gora Biro - Osman Sebrî

Îşev di mecala razanê da keserên felala welêt, kûfîn û zarînên dîliyê û bêkesiya me kurdan, wek tevazan ji dilê min va diyar bûn. Di nav ax û waxên bêfêde da li ser teniştê çep û rast vediliqitîm; min çi dikir qet riya xewê bi çavên min ne diket. Di nava nivînan da, derd û kulan wekî teyrên bilatexur dirêjî kiloxê min dikirin. Jînenîgariya min, dîlî û biserhatiyên milet û bindesliya welêl, her yekê bi awakî ez diêşandim. Qey ko Xwedê ne dixwast rihetiya can û cendek bide min... Wekî hezrîngên xewê pêlek hayê xurl di dev û bêvilên min ra avêt. Hîn min bêhna xwe ne girtîbû ko erd bê awa hejiya. Hejîneke welê ko avaljiya ez tê, çiyayên pêşber, derya, ezman, stêrk tev da serekî dirêj hejiyan. Li ber vê hejînê erd wekî girekî xweliyê hilweşiya. Bi vê hilweşînê ra ez jî wekî keviré ko ji avahiyên hilweşiyayî dipengize, tôt bûm û çùm...

KILAMA ŞERÊ GIRÎDAXÊ

Bê lo, lo, wî lo, lo, lo, lo, lo
Bê lo, lo, wî lo, lo, lo, lo, lo
Kesekî xwedan xêrê tu nîn e,
Bersîvekê bide bereka Girîdaxê.
Bê Şêx Zayîr, Birahîm Axa, Ferzende,
Îhsan Nûrî û Reşoyê Silê we mal xerab be,
Bizanibin sed û pêncî hezar eskerên Romê
Bi nîzam top û teyare hate ser we.

Keremê Qolaxasî (Vîdeo)

Keremê Qolaxasî an jî Kerem Begê Zîrkanî (bi tirkî: Zirkanlı Kerem Bey an jî Kolaxası Kerem Bey ) yek ji şervanên kurd ên di serhildanên Şêx Seîdê Paloyê û serhildanên Agiriyê ye.

AĞRI AYAKLANMASI LİTERATÜRÜNE KÜÇÜK BİR KATKI

Üzerinde çalıştığım Bir Türk Subayının Ağrı İsyanı Anıları adlı kitap 2011 yılında Avesta Yayınları arasında çıktı. Kitapta Ağrı Ayaklanması’na katılan Zühtü Güven adındaki bir yüzbaşının anıları yer almaktadır. Ağrı Ayaklanması’nın Kürt lideri, İhsan Nuri Paşa da bir kitabında Zühtü Güven’in bu anılarına değinir. Zühtü Güven’in anıları vasıtasıyla yaklaşık olarak beş yıl devam eden Ağrı Ayaklanması’nın bilinmeyen bazı yönleri hakkında daha fazla bilgi sahibi oluyoruz. Genel olarak Kürt tarih yazımı alanında, özel olarak Ağrı Ayaklanması konusunda bildiklerimiz son yıllarda ortaya çıkan yeni belgeler ve önemli bilgi kırıntıları vasıtasıyla günden güne artmaktadır.

Bir Askerin Ağrı Başkaldırısı Anıları (Video)

Ağrı Kürt Cumhuriyeti'nde Kürtlere karşı savaşan Gazi Ömer Köyük, 28 Ekim 2005 de Kanal 7 adlı televizyona şu açıklamayı yapmıştı: "Ağrı'da (1930) savaş'a girdiğimde, ölülerin arasına saklandım, sonra Ankara'ya döndüm."

Mustafa Kemal'e açık mektup

1927/28/29/1930, ihsan Nuri Paşa kumandasındaki Ağrı Kürt istiklal savaşlarında evvel emirde Türk orduları aciz gösterdiler. 1930 sonlarında birkaç ordu ile başarı elde ettiler. Bu savaşın yalan olarak bir ingiliz parmağı olduğuna dair Türk idaresinin yatığı hilekâr siyaset yüzünden hem hudut bulunan doğu devletleri (Rusya-Iran) insani mebdeini siyasi emellere feda etmek suretiyle mazlum Ağrı Kürtlerine iltica hakkını red ederek Türklere maddi ve manevi yardımda bulunmuşlardır.

AĞRI İSYANINDA ALİCAN İLE SEYİTXANÊ KERR'İN ÇABALARI VE AKİBETLERİ

Ağrı isyanının önemli ayaklarından biri Seyitxan ve Alican’ın isyanlarıdır. Zilan isyanı sırasında Seyithan  ve Alican'ı Hem Şeyh Said’in  idamının etkileri   Hem 1928 deki Zilan katliamı  ve hem de  şapka devrimine karşı gösterdikleri tepkinin birikimi olarak 1930 yılında Tutak’a bağlı Esiresen köyünde  büyük bir isyan başlattılar.

BİR YURTSEVERLİK ÖRNEĞİ: İHSAN NURİ PAŞA

Kürt halkı gelişen bu saldırılara karşı en aktif bir şekilde direniş içerisine giren bir halktır. Hiçbir hesap içine girmeden, bu topraklarda yaşayan diğer halklarla birlikte özgürce ve eşit bir şekilde yaşamayı kendisine esas almıştır.

Ağrı İsyanları İle İlgili Yenî Kitap (2013)

 İsteme adresi: Affiche Media – info@affiche-media.com
Namdar Çamlibel – namdarcamlibel@gmail.com

Halil Aksoy Ağrı Katliamlarını Meclis'e Taşıyacağını Açıkladı

Sevgili okurlar dün yayınladığımız haberde BDP Ağrı Milletvekili sayın Halil Aksoy’a yaptığımız çağrı sonucu Halil Aksoy’un basın danışmanı gönderdiği mesajla çağrımıza yanıt verdi.