JI BÎRANÎNÊN ÎHSAN NÛRÎ PAŞA (5)

Roja din qomandarê kurd zanî ku tîpek hêzên Yekîtiya Sovyetî ji bo yarîdeya bi

hêzên pelamader ên Dewleta Tirkiyê ji çemê Aras derbas bûye, palên bakurê

rohelat ên Agriya Piçûk dagir kirine.

Bîranînên Îhsan Nûrî Paşa (4)

Piştî bi kurtî qalkirina serxwerabûnên kurdîji sala 1514 ta Agrî, nivîskarê bîranînan çend gotin li ser

dîroka Çiyayê Agrî gotibû û paşê herdu serokên serhilanîna Agrî, Bro Heskî Tellî û Ihsan Nûrî

nasandibû. Di salên 1926-27 de mêrxas û welatparêzên kurd ên sereke yek II dû yekîxwe digihandin

Agrî. Dewleta tirkji bo pelaştina tevgera kurdî qanûneke «te'cîl» derdixe, bi serokên Kurdan re dikeve

gotûbêjê da ku ewji dewletê re îtaet bikin. Kurd van pêşneyaran qebûl nakin û piştîhin bûyerên cîgehî

li gundê Kanî Korkê şerekî mezin diqewime di navbera hêzên rizgarîxwaz ên kurdî û leşkerên tirk.

Leşkerên tirk şkest dixwin. Ankara tê dlglhê ku ewê şer pir bidomîne, bi Kurdan re serî derketin hêsa

nîne ; di milekî deew hêzên nû dişîne ser Agriyê di milê din de dixebite ku berberî û dubendiyên nav

Kurdan xurtir bike, wan li ber hev rake. Di 1929 de hin xêlên kurdîyên dinjî tevî şerê welatparêzî dibin.

BÎRANÎNÊN IHSAN NÛRÎ PAŞA (3)

BÎRANÎNÊN IHSAN NÛRÎ PAŞA (3)

Piştî bi kurtî qalkirina serxwerabûnên kurdîji sala1514ta Agrî, nivîskarê bîranînan çendgotin

li ser dîroka çiyayê Agrî gotibû û paşê herdu serokên serhilanîna Agrî, Bro Heskî Tellî û Ihsan

Nûrî nasandibû. Di salên 1926-27 de mêrxas û welatparêzên kurd ên sereke yek li dû yekîxwe

digihandin Agrî. Dewleta tirk ji bo pelaştina tevgera kurdî qanûneke «te'cîl» derdixe, biserokên

kurdan re dikeve gotûbêjê, da ku ewji dewletê re îtaet bikin. Kurd van pêşneyaran qebûl nakin û

piştî hin bûyerên cîgehî li gundê Kanî Korkê şerekî mezin diqewime di navbera hêzên

rizgarîxwaz ên kurdî û leşkerên tirk.

BÎRANÎNÊN IHSAN NURÎ PAŞA (2)

BÎRANÎNÊN IHSAN NURÎ PAŞA (2)

Piştî bi kurtî qalkirina serxwebûnên nasandibû. Di salên 1926-27 de mêrxas û

kurdî ji sala 1514 ta Agrî, nivîskarê welatparêzên kurd ên sereke yek li dû

bîranînan çend gotin li ser dîroka çiyayê yekî xwe digihandin Agrî.

(binêre Hêvî, Agrî gotibû û paşê herdu serokên serhi- hejmara 2).

lanîna Agrî, Bro Heskî Tellî û Ihsan Nûrî

Bîranînên Îhsan Nûrî Paşa (1)

BELGE

Bîranînên Ihsan Nûrî Paşa (1)

Nivîskarê van bîranînan, Ihsan Nûrî sala 1892 li Bedlîsê, li

taxa Alî - Kolî hatiye dinê. Bedlîs yek ji bajarên Kurdistana

Bakûr e, bi sedsalan merkeza mîraniya kurd a Şerefxanan bûye.

Piştî qedandina xwendegeha leşkerîya «Harbiye» ya Stenbolê,

Ihsan Nûrî, wekî gelek zabitên Kurdên din, tevî şerê

serxwebûna Tirkiyê dibe û tê de şehrezayî û mêrxasiya xwe

nîşan dide.

Ağrı İsyanları (Genel)

HOYBUN VE İSYANCILAR

İhtiyar bir Kürt'tü. Ailesiesine, torunlarına ilişkin endişeleri var¬
dı. 1925 ve sonrasına iliişkin belleğini özetlerken, "bunların, kime ne zaman, ne yapacakları belli olmaz, adımı yazma" diyordu.
"Ben çocuktum, ama Kürtlerin deyimiyle, 'anaların bebeklerini attığı, dönüp bakamadığı hevvar', Türkçesiyle 'gazap günleri'ydi.

BARZANİLER VE AĞRI

Türk Kemalist iktidarı 1925'ten (Şeyh Said Kıyamı) sonra darağaçlarınıkaldırmadı; Raçkotan, Bicar, Sason ve nihayet Agırî ...Kürdistan'da sürdürülen katliamların birer adımıydı. Ama Kürt yurtseverleri de çalışmalarını aralıksız sürdürüyorlardı.Bu birlik çalışmaları nihayet meyvesini verecekti.

Di medya tirkî de karîkaturîzekirina serhildana

EVDALÊ ZEYNIKÊ İLE GULÊ'NİN ATIŞMASI

Evdal 40 yaşlarına geldiğinde yöredeki hiçbir dengbej kendisiyle atışmaya cesaret edemez. Birçok tanınmış dengbej bile onun adını duyunca atışmaktan vazgeçer. Eleşkirt Kalesi olarak da bilinen Toprakkale'de Sürmeli

Zilan deresinden Haseki'ye bir Kürd'ün dramı

Türkçe bilmediği için Haseki Hastanesi’nde muayene edilmeyen 70 yaşındaki Ferzi Melek Turanlı’nın maruz kaldığı muameleyi ANF daha önce duyurmuştu. Ama Turanlı’nın Kürtçe hikayesi Haseki’den değil Zilan Katliamı’ndan başlıyor. Zilan Deresi'nde 1930 yılında meydana gelen ve adı tarihe ‘Zilan Katliamı’ olarak geçen olaylar sırasında 15 bin kişi yaşamını yitirdi.

EVDALÊ ZEYNIKÊ

Evdalé Zeynıké; Ağrı Patnos kültürünün en önemli simalarındandır.IVIII. Yüzyılın en büyük düşünürlerinden bir olan Evdal'ın ataları Urfa – Patnos arasında göçebelik yaparak yaşamlarını sürdürürken;Erken bastıran kış bir ile birlikte o yıldan itibaren Patnos ovasında kalıcı olarak yerleşik düzene geçmişlerdir.

Serhildana Elkê

06/12/2010 - 07:49

Mihemed Ronahî

mihemedronahi@hotmail.com

Li dû avabûna komara Tirkiyeyê zana û rewşenbîrên kurdan jî dikevin hewldana rizgarkirina Kurdistanê. Di nava van hewldanan de mirov dikare navê gelek rêxistin û fraksiyonan bi lêv bike

Ferzende Beg

Di sala 1929’an da şerê Agiriyê hêdî hêdî ber bi xurtbûnê ve diçû.

01/12/2010

OSMAN SEBRÎ Di sala 1929’an da şerê Agiriyê hêdî hêdî ber bi xurtbûnê ve diçû. Şervanên kurd li her alî welêt berê xwe didan Agiriyê û li dora serdarê şoreşê Îhsan Nûrî xwe didan hev. Hingê ji bo parastina sînorê çiyê û gaziyên bi lez siwarî diviyabûn û di çiyê da hesp hindik mabûn. Serdar Îhsan Nûrî, Ferzende digel şêst siwarî şande nav eşîrên serhedan ku sedak hesp peyda bike; serê her gundê dewlemend hespek an dudu jê dixwestin. Civandina hespan ne kireke ku ji hikumetê bihata veşartin. Zûka haya hikûmetê jê bû. Serdariya leşkerên Turk yê rojhlat du alayî siwarî şandin pêşiya Ferzende. Herdu alayî ne dûrî hev berî dabûn êrdima ku tê da hesp dihatin civandin.

Xoybûn’un Kuruluşu (5 Ekim 1927)

Xoybûn Yakın Kürt tarihinin en önemli siyasal organizasyonlarından biridir. İlk Modern Kürt örgütü kabul edilmesi abartılı olmasa gerek… Onu ortaya çıkartan şartlar, 1925 Hareketi sonrası Kuzey Kürdistan da oluşan ve Kürtler için oldukça zor bir dönem olan süreçte oluştu.

Serhildana Agiriyê ya yekemîn

Serhildana Agiriyê di 16'ê Gulana sala 1926an de destpêkir. Di salan piştî 1925an de di encama zordestiya li dijî Kurdan, li Agiriyê eşîreta Celalî rabû raperînê. Di vê navbêrê de di encama xebatên ronakbîrên Kurd ên bi rêxistinkirinê yên ku di rêxistinên Kurdan de xebatkirine, li beldeya Bihamdum ya Lûbnanê Kongreya Serbûxwe ya Xoybûnê hate lidarxistin û vê Kongreyê li gel hemu rêxistinên Kurd, serekeşîrên mûxalîf ên li Kurdistanê jî anîbû cem hev.