Diğer Dersim yani Zilan Deresi

4 Aralık 2011 / Pazar
Gazetede yazıldığına göre, "Zilan harekâtında imha edilen eşkıya miktarı 15 binden fazladır. Yalnız bir müfreze önünde düşüp ölenler 1.000 kişi tahmin edilmektedir. Buradaki harp pek müthiş bir tarzda cereyan etmiş, Zilan deresi lebalep ecsad ile dolmuştur."

Merhaba 1938 -Baskın Oran

Irak’a başarılı bir hava operasyonu yaptık. Son model uçaklarımız nokta atışıyla terörist yuvalarını dağıttı. Üstelik kış günü ve gece vakti. İki şey söylenebilir:
1) “Terör sorunu K. Irak’ı vurmadan bitmez” dediğimize göre bu iş herhalde artık bitmektedir;

Kardeşlik masalının ölüsü...

Kimse, yalanlarla bezenip, önümüze sürülen uyduruk tarihle bizi kandırmaya kalkışıp, "Kürtlerle Türklerin tarihi kardeşliği„ demesin. Kardeş, kardeşin canına kıyıp soyunu kurutmaya, evini, yurdunu yangına vermeye, dilini, ülkesinin adını, baştan başa bütün değerlerini yasaklayamaya, onu kendine benzetmeye yeminli olabilir miydi?

XALIS BEG FOTOĞRAFLAR

XALIS BEG

Milli Şef'in sürgünle 'terbiye ettiği' iller

CHP lideri Baykal'ın Balyoz soruşturmasında gözaltına alımları 'Malta Sürgünü' olarak değrelendirmesine karşı çıkan Başbakan 1938'e gözaltılmasını istemişti. Milli Şef dönemi sürgünleri yeniden gündeme taşındı.
Baykal'ın 'Malta' benzetmesi ‘Dersim Sürgünü’nü hatırlattı. CHP iktidarında yapılan operasyonda 40 bin kişinin de öldürüldüğü ortaya çıktı."Cumhuriyet Dönemi İsyanları" isimli bir çalışma hazırlayan Prof. Dr. Özer, "Tunceli Sürgünü"nün vesikasını açıkladı: Dersim ile birlikte toplam 13 şehirden 25 bin kişi batıya sürgün edildi. Dersim’de yaklaşık 40 bin kişi hayatını kaybetti...

TANIKLARIN ANLATIMIYLA ZİLAN DERESİ KATLİAMI

Tarihe kara bir leke olarak geçen zilan Deresi katliamı 15.000 cıvarında kürdün hayatına mal olmuştur. Ağrı isyanından sonra sağ kurtulanlar Vanın Erciş İlçesine Bağlı Zilan Köyü(Yeni İsmi:taşkapı Köyü)ne sığınmaya başladılar, Ferzende, Halis ve Şemıkanlı Temur 'un yönetimindeki isyancılar şeyh Resul idaresindeki gerillalarla güçlerini birleştirip, Zilan deresi yakınlarında 5.jandarma Seyyar Alayını bozguna uğratmıştı.
Ayrıca Kor hüseyn Paşa, Emin paşa ve oğulları ile beraber halikanlı,Beliganlı ve Teze aşiretleride isyana destek verince, isyanda 5. seyyar jandarma Alayına büyük zayiatlar verilmişti. Bir çok komutan ve doktorları hayatını kaybetmişti. Bu gelişmeler üzerineAralık ilçesinde konuşlanan 9.Piyade Alayı 16.Temmuz 1930 yılında 42000 nüfusun sığındığı Zilan vadisine 10.000 asker yığınak yapılarakköye giriş ve çıkışlar tamamen kapatıldıktan sonra hem karadan hemde havadan katliama başladılar. Kaçıp kurtulamayan 15.000 kişi tamamen katledildi.(Katliamdan Kayın Validem EyşanA Mıhemed ile kız kardeşi Rabia o zamanlar 7 ve 9 yaşlarındayken cesetlerin altına gizlenerek kurtulmuşlardı.)

TEMURÊ ŞEMSKİ VE FETOYÊ ŞEMSKİ

TEMURÊ ŞEMSKİ VE FETOYÊ ŞEMSKİ



Cumhuriyetin ilk yıllarında Şeyh Said’in idam edilmesinden sonra kendisine yakınlık duyanlar yavaş yavaş devlete baş kaldırmaya ve isyanlar çıkarmaya başlamışlardır. Nitekim Bunlardan en büyüğüde Ağrı isyanlarıdır, Iğdırlı Şeyh Zahir'de bu isyanlara katılır.

Servet Gün/ Irkçı Kemalist Öğretinin Bir İdeologu: M. E. Bozkurt

Kahraman yaratma ve bunu giderek farklı toplumsal figürlere dönüştürme motivasyonu, pek çok kaynaktan beslenebilmektedir. Mesela ‘ulusal kurtuluş savaş’larının genel olarak böyle bir doğası vardır. Çünkü savaş, beraberinde ikili politik değer geliştirir; kahraman ve hain yaratma süreci kolaylaşır ve/veya otomatikleşir. Ve bu nedenledir ki, gelinen aşamada kimse ‘hainin’ ya da ‘kahramanın’ kim olduğunu sorgulamaz/sorgulayamaz. Fanon’un dediği gibi, “kimlik edinme süreci otomatik hale gelir.” Ve artık Üst düzeyden alt düzeye kadar kahramanlar¹ vardır/var edilmiştir.²

ÇIRA: Bila tevkujiyên Agirî û Zîlan jî bên aşkerakirin

Diyarbekir 10 Kanûn (AKnews) – Serokê Komeleya Çand û Hunerê (ÇIRA), Ramazan Moray, bal kişand ku lêborînxwestina Serokwezîrê Tirkiyeyê Recep Tayip Erdoğan a ji bo tevkujiya Dêrsimê gaveke erênî ye û xwest tevkujiyên Agirî, Zîlan û Koçgirî jî bên aşkerakirin.

Zilan'da 15 Bin Kürt Katledildi

29 Kasım 2011 Salı 09:04
AK Parti Diyarbakır eski milletvekili Cavit Torun, 1930’da Zilan Deresi'nde 15 bin Kürt’ün kurşuna dizildiğini söyledi.

AK Parti Diyarbakır eski milletvekili Cavit Torun, 1930'da 15 bin Kürt'ün kurşuna dizildiği Zilan Deresi katliamıyla devletin yüzleşmesini, Cumhurbaşkanı'nın Türkiye'de yaşayan tüm halklardan özür dilemesini istedi.

Katliam Tanıkları Konuştu

Çelebibağı Belediyesi tarafından Van Gölü kıyısında yer alan askeri kampta Zilan Festivali düzenlendi.

Van'ın Erciş ilçesine bağlı Çelebibağı Belediyesi tarafından Van Gölü kıyısında yapılan “Zilan Festivali”nde, katliamın tanıkları konuştu.

Şahidên komkujiyê axivîn

Ji hêla bajaroka Çelebibağê yê navçeya Wanê Ercişê, di qerexa Gola Wanê de “Festivala Zilan” hate li darxistin. Di festîvalê de şahidên komkujiya Geliyê Zîlanê axivîn.


Ji hêla bajaroka Çelebibağê yê navçeya Wanê Ercişê, di qerexa Gola Wanê de “Festivala Zilan” hate li darxistin. Di festîvalê de şahidên komkujiya Geliyê Zîlanê axivîn. Ali Baranê 86 salî kuştina apê wî li ber çavê wî qise kir, Îzet Kurt behsa bavê xwe ku ji komkujî reviya bû û xelas bûbû kir, Fadil Seviç ji gotinên diya xwe anin ziman.

1921-1938 Devletin Kürt Politikası

30 Kasım 2008 Pazar 06:04
[Ümit Kardaş] 1921-1938 dönemini en iyi özetleyen ifade “Türkleştirme” olacaktır.

1921-1938 arası devletin Kürt politikası / ÜMİT KARDAŞ*

1921-1938 dönemini en iyi özetleyen ifade “Türkleştirme” olacaktır. Türkleştirme Türk Dil ve Tarih kurumlarının kuruluşu, “Vatandaş Türkçe Konuş” kampanyalarının başlatılması ve Soyadı Kanunu'nun kabulüyle toplumun her alanında uygulanmaya ve yaygınlaştırılmaya çalışılmıştır.

Akbük"ün Kürt ninesi (Zilan Deresi Mağduru)

1930"da yaşanan "Zilan Deresi kıyımı"ndan sağ kurtulan, 1980"de 77 yaşında bir otobüsün çarpmasıyla hayata veda eden Akbük"ün "Kürt Ninesi" Nazi Kadın"ın anıları kaldı yadigâr

Ürkütücü Takrir-i Sükûn

İsmet Paşa 1924 Kasım"ında istediği sıkıyönetim ilanı teklifini Meclis"e kabul ettiremediği için istifa etmişti... Şeyh Said isyanı patlayınca vekiller Takrir-i Sükûun"u kabul etmek zorunda kaldı...

Terör çare ararken en olmayacaklar da dahil tedbir niyetine akla ne gelirse her şeyi düşündürüyor. 27 Mayıs ihtilali sonrasında darbenin lideri Cemal Gürsel’in, “2 bin 500 Kürt’ü asalım...” dediği söylenir... Kimi hatıralarda Şeyh Said isyanı sonrası alınan tedbirlerin sertliğine nasıl olup da dünyanın tepki vermediği değerlendirilirken, “Batı ekonomik buhranla boğuşmakla meşguldü ve bizim isyanı bastırmak için ne yaptığımıza fazla aldıran olmadı...” tesbiti vardır. Bugün de teröre çare düşünüldüğünde hükümete önerilen bir dizi tedbir var. Tartışılabilir bunlar elbette ama herhalde tarihi tecrübeye ve geçmişte alınmış sert tedbirlerin verdiği neticeye de bakmak gerekir. Özellikle de bir döneme adını vermiş Takrir-i Sükûn uygulamasına.

Ağrı İsyanları Yeni Kitap

Di derbarê Serhildanên Agirî de pirtûkeke nû:

Yeni Kitap: Xoybûn ve Ağrı Ayaklanması


Xoybûn yeniden
Rohat Alakom’un
“Xoybûn Örgütü ve Ağrı Ayaklanması” adlı kitabının genişletilmiş yeni baskısı
Avesta Yayınları arasında çıktı.

AĞRI İSYANLARI MIHEMEDÊ PALOYÎ'NİN ANLATIKLARI

Deli Kemal yada Kürtlerin deyimiyle delu kemal (Delû Kemal)...

Nenemin babası şehid düşmüş ve tüm akrabalarıda kıyımdan nasiplerini alşmışlardı. Geriye kalan üç kardeşi ise dağda canla başla direniyorlardı.

Ağrı isyanları Sebebiyle Atatürk'e Gönderilmiş Bir Mektup

Mustafa Armağan: Çerkez Ethem'in abisi Atatürk'e 'Kürt açılımı' önermiş

Dersim rüzgârıyla birlikte devletin 'Kürt açılımı' dallanıp budaklandıktan başka 'Alevi açılımı' ile de aşılandı.

Mustafa Armağan: Başka Dersim'ler var mı?

Bu defaki Dersim tartışması, CHP Tunceli Milletvekili Hüseyin Aygün'ün 10 Kasım 2011 tarihli Zaman'da çıkan demeciyle başladı ve bu konuda en son konuşması gereken Deniz Baykal'ın açıklamasıyla doruğuna ulaştı.

Baykal'a göre Dersim tartışması bir "tuzak"tı ve CHP bu tuzağa düşmeyecekti. Oysa bu bir "tuzak" ise, buna düşmemenin yolu, onu görmezden gelmek değil, tanıyıp bu kabuk bağlamış yaranın sahiplerinden özür dilemekten geçmez miydi?

Ağrı İsyanlarını Bastırmada Kullanılan Bir Uçak

Resimde gördüğünüz Uçak, Ağrı isyanlarını bastırmada kullanılan 100 uçak'tan biridir, 1926-1932.

BEYTUŞŞEBAP İSYANI

Nasturiler, 7 Ağustos 1924’ te Hakkari Valisi ve beraberindekilere, Hangediği’nde saldırarak bir binbaşı ve 3 eri öldürürler, Valiyi de esir alırlar. Bunun özerine çevre illerden buraya birlikler kaydırılır. Bu birliklerden birisi de Şırnak’ta bulunan 7. Kolordu 2.Tümene bağlı 18. Piyade Alayıdır. Bu alay Azadi açısından önemlidir. Çünkü bu alayda Azadi Örgütü mensubu çok subay ve er vardır. Örneğin Komutan yaveri Teğmen Ali Rıza örgüt merkez üyesi ve aynı zamanda Yusuf Ziya Bey’in kardeşidir. Yine burada bulunan Yüzbaşı İhsan Nuri,örgütün Siirt Şube başkanıdır.

Îbrahîm Aksoy yazdı: Zilan Ey Zilan

Madem CHP yarayı kaşıdı, bizde suskunluğumuzu bozalım. Zilan katliamı, Kürd halkının yaşadığı  en önemli katliamlardandır. Aynı zamanda en az konuşulanlardandır.

Zilan Van-Erciş’e bağlı Zilan çayı havzasının adıdır. Kürdler buraya Gelîyê Zilan derler. Muş ve Bingöl’ün doğusunda başlayarak, Erzurum’un güneyi ve Van’ın kuzeyinden, İran sınırına kadar uzanan bu bölgeye Kürdler Serhat olarak adlandırırlar.

Şeyh Ali Rıza Ermeni sorunundan dolayı HOYBUN`da yer almadı

Mehmet Fuat Fırat ile Roportaj:Şeyh Ali Rıza Ermeni sorunundan dolayı HOYBUN`da yer almadı.

Seyîdxan Kurij: Sizi tanıyabilirmiyiz?

M.Fuat Fırat: Ben Mehmet Fuat. Türkler bize soyadı olarak Fırat soyadını vermişler. Ben Şeyh Ali Rıza`nın oğluyum, Ali Rıza Şeyh Said`ın büyük oğludur

Xançuk (Biçar) Tenkil Harekatı’ndan Dersim’e

Özgür Gündem gazetesi yazarlarından, değerli araştırmacı Nuri Fırat arkadaşımız 1925 ila 1928 yılları arasında, 200.000 (ikiyüz bin) Kürt’ün devlet tarafından öldürüldüğünü söylüyor. Xoybûn’un kayıtları bu rakamı vermektedir.

 Evet sevgili Fırat’ın,

Ö Gündem Gazetesi: KÖY KÖY KATLİAM LİSTESİ

Licelilerin yüzyıllık dramı yürek parçalıyor

Xoybûn örgütünün 1930’da kaydettiği ve Şeyh Said İsyanı sonrasında Kürt coğrafyasında 15 bin 206 kişiye mezar olan 213 köyün katliam listesini ilk kez yayınlıyoruz.

Di Nav Kilamên Kurdî de hin Rûpelên Dîroka Me: Tevkûjiya Gelîyê Zîlan

Seîd VEROJ/ Di Nav Kilamên Kurdî de hin Rûpelên Dîroka Me: Tevkûjiya Gelîyê Zîlan

Piştî tekçûna serhildana Şêx Seîd(1925), gelek welatparêz, şoreşger û serokên tevgerê hatin girtin; ji wan kesên girti pirranî hatin xeniqandin û hepiskirin; gelek ji wan bi zar û zêç û qewm û eşîrên xwe ve hatin nefî(sirgûn)kirin. Hinek şoreşger û ronakbîrên kurd jî revyan çûn binê xetê; gihiştin Kurdistana Sûryeyê. Hin şervan û şoreşgerên kurd jî hilkişyan ber bi çiyayên Kurdistanê û bi şerê pêşmergatiyê doza xwe berdewam kirin.

SAVAŞIN KADINLARI - 1,2

Özgür Gündem Gazetesinden Alınmıştır.

Ülkeler arası savaş veya iç savaşta kadınlar berbat yöntemlerle cezalandırılıyor. Katlediliyor, tecevüz ediliyor. Savaşlar sonrası ortaya çıkan tablolar durumu net bir şekilde açıklamaya yetiyor

Ah be Zilan

Özgür Gündem Gazetesi

Bir yıl önceydi, Zilan Deresi’ne gitmiştik. Büyük bir kısmı baraj suyu altında kalmıştı, geriye kalan kısımlarda ise devlet çiftlikleri ve karakol binaları inşa edilmişti ve Azadiya Welat Gazetesi’ne şöyle yazmıştık: “Asıl trajedi budur; Zilanlıların köylerinin yıkıntıları ve atalarının kemikleri üzerinde çiftlikler ve karakol bulunuyor.”

Özgür Gündem Gazetesi: ‘200 bin Kürt öldürüldü’

Kürtlere yönelik katliam Dersim’le sınırlı değil. Sadece 1926-28 yılları arasında Muş’tan Osmaniye’ye kadarki hatta işlenen katliamlar bile insanın kanını donduruyor

» ‘SİSTEMATİK FİZİKİ KATLİAM’

Dersim Katliamı, 1925-1938 arasındaki “sistematik fiziki katliam” döneminin sadece bir parçası. Şeyh Said İsyanı sonrasında yürürlüğe konulan Şark Islahat Planı çerçevesinde Kürt coğrafyasında neredeyse katliamın yapılmadığı yer kalmadı. Genelkurmay belgeleri ve Ağrı

Ağrı Diye Şehir İsmi mi Olur ???

Ağrı diye isim mi olurmuş?

Ya Tunceli ?

Ağrı ve Tunceli isimleri bu iki Şehir'e Devlet tarafından, hakaret ve küçük düşürme amacıyla verilmiş.

Bu yazımızda Agıri ye verilen Ağrı ismini analiz etmek istiyorum...

1934 İskân Kanunu Ve Kürtler

Ayşe HÜR/ 1925 tarihli Şeyh Said İsyanı'ndan sonra hazırlanan Şark Islahat Planı'nın bir parçası olarak 1927'de çıkarılan bir sürgün kanunu ile Diyarbakır ve Bayazit (Ağrı) Vilayeti'nden 1400 kişi batıdaki illere sürülmüş

Neden Geliyê Zîlan Katliamını anan yok....

-Seyit Rıza'nın hakkını savunmak insan olmanın gereğidir. Doğru da Geliyê Zîlan Katliamı ne için oldu. Niçin onun hakkını savunan yok?

-Başbakan Seyit Rıza için özür diliyor, ne iyi yapıyor. Peki Geliyê Zîlan için niçin özür dilemiyor?

-Türkiye'nin demokratları, insan hakları savunucuları niçin Geliyê Zîlan için niçin bir şey demiyor, niçin bir şey yapmıyorlar?

-Geliyê Zîlan için de özür dileyin.

İhsan Nuri Paşa ve Qazî Muhammet Arasındaki Konuşma

Dr. Şirazi’nin verdiği bilgilere göre İhsan Nuri Paşa, Pêşewa Qazi Muhamed e hitaben: “Urmiye ve Miyanduwa şehirleri Kürd şehirleridir. Kısa bir süreye kadar Kürdler dışında bir kaç Ermeni hariç kimse o şehirlerde oturmuyordu. Qazi hazretleri sizden rıcam bir şeyler yapın biz hâlâ evimizi yapma ve oluşturma vazifesini yerine getirmemişiz. Başkalarına odaların başka renklere boyamalarına izin vermeyiniz. Hükümet işlerinde uygun ve cesur insanlardan yararlanın. Saqizli, Kirmanşahlı, Bokanlı, Qesri Şirinli ve Serdeştli olsunlar, Mahabadlı olmasınlar.... Kürdistan yalnızca Mahabad değil” diyor.

BU BİR TARİHİ İHANET HİKAYESİDİR!!!

1926-1932 yılları arasında, Ağrı bölgesinde çok büyük isyanlar, direnişler ve savaşlar olmuş. Bu direnişlerin ardından zaferler kazanılmış ve Ağrının birçok bölgesinden, Türkler geri çekilmişler. Kürtler de her yere kendi bayraklarını dikmiş, vergi sistemini kurmuş, kendi gazete (Agirî) ve dergilerini(Gaziya Welat) çıkartmaya başlamışlar... Ağrı Kürt Cumhuriyeti (1927-1931) henüz dünya devletleri tarafından resmi olarak tanınmış olmasada ; Ordusu, Ordu Komutanları, Cumhurbaşkanı, Başbakanı, Marşı, Bayrağı kısacası herşeyini tamamlamış normal bir devlet statüsünde eksiksiz bir şekilde sistemi yürüyordu...
Kürtler Komara Kurd a Agirî,
Avrupa Repuclic Of Ararat,
Türkler Ağrı Kürt Cumhuriyeti diyorlardı.

Neviyê Xalit Begê Cibrî Qala Serhildanên Agirî Dike

NEVİYÊ XALIT BEGÊ CIBRÎ DIAXIVE

Neviyê Xalit begê cibrî qala hinek bîranînên kalikê xwe û daxistina balefiran kir, me jî nivîsî.

Kurdên me li bajarekî Kurdistanê balefireke dewleta tirka daxistene erdê, dewleta tirka ji Agiriyê bigire heya Wan, Bilîs, Milazgir, Gever, Şirnex û Colemêrgê ketine gunda, 500 serokên êl, axa û mezinên kurda hildan birine Meyîtxana (Morg) Erziromê.

Ağrı İsyanları Resimler

Kilam: Qirkirinên Geliyê Zîlan û Agirî

QIRKIRINÊN GELİYÊ ZÎLAN Û AGIRÎ

Weyê Weyê Weyê Weyê
Hey lo weyê weyê weyê weyê
Bira weyê weyê weyê
Hey lo bira wey wey
Were kêleka birayê xwe rûnê ezê ji te re bişxwînim secera Kurda
Hûn Bala xwe bidinê bêbextên Kurda, kedereke giran e

PEKi YA İLK VE EN BÜYÜK KÜRT SOYKIRIMI ZÎLAN ???

Bugünlerde herkesin gündeminde Dersim soykırımı var, akp ve chp arasında başlayan Dersim polemiği tüm ülke gündemine oturdu.
Tüm gazeteler, televizyonlar, kısacaı yazılı ve görsel medyanın tümü Dersim'den, Dersim soykırımından bahs ediyor...

Geliyê Zîlan Katliami 13 temmuz 1930

1930 yilinin temmuzun 13 de zilan deresinde binlerce insan mitralyöz atesleri altinda katledildiler.

mustafa kemalin yakin silah arkadasi salih omurtak komutasindaki askerler cembere aldiklari geliya zilanda , yasli, kadin ,cocuk ,demeden 15 bin civarinda insani katlettiler.

Hoybun Cemiyeti ve Ağrı İsyanları¹

Blogumuzun notu: Türklerin gözüyle Ağrı isyanları... yazıda baya yanlış bilgi var ama yinede sizlerle paylaşmak istedik, türklerin ağrı isyanlarına nasıl baktıklarını bilmenizde yarar var diye düşündük.

Ağrı İsyanları, isyanın bastırılması ve bugüne etkileri.

Ahmet Akın | 14 Aralık 2010
Hoybun Cemiyeti ve Ağrı isyanları¹:

Dış destekli ve bir teşkilat tarafından yönlendirilen Cumhuriyet tarihinin önemli isyanlarından birisi de Ağrı ve yakın çevresinde patlak vermiştir. Ağrı isyanlarının temelinde siyasi Kürtçülük hareketi ve İngiliz kışkırtması yatmaktadır. İsyanı yönlendiren ise Kürt-Ermeni dayanışmasını temsil eden Hoybun Cemiyeti'dir.

1930'dan 2011'Erciş

1930'dan 2011'Erciş - 02.11.2011 14:17
Tarihin tozlu raflarında yer alan arşivlere bir yeni sayfa da ekleyeceğiz.

Naif Yaşar-Analiz
Bu sayfa, Afetlere, katliamlara tanıklık eden Van’ın Erciş ilçesinin tarih sayfası olacak ve

ölümler, yıkımlar, enkazlarla dolu bir deprem sayfası.

Urartu Krallarından II. Argişti veya bu topraklar üzerinde kurulduğu belirtilen Arsissa veya Arzaşkun adlı şehirlerden aldığı tahmin edilen Erciş ilçesi kurulduğundan bu yana birçok afet ve katliama tanıklık eden bir ilçe olarak tarihteki yerini almıştır.

İhsan Nuri Paşa'nın bir anısı

Ben ve Bro, Şeyh’in evinin önünde oturmuş, çatışmanın nasıl olduğunu konuşuyorduk. Bu arada Ağrı’nın arkasındaki devlete bağlı Kürtlerden birisi bir katırın yularından çekerek geldi. Katırın üzerinde iki ceset vardı. Bunlardan biri bir Rûmi subayının, diğeri ise bir Kürd’ün cesedi idi.Kürd’ün cesedine bakınca bunun Temîrê Keskoi olduğunu gördük. O Temir ki,

Zilan Katliamı araştırılsın

Zilan Katliamı araştırılsın

11 Ekim 2011 Salı 12:23

BDP, Meclis'in Zilan Katliamı'nı araştırarak dönemin mağdurlarının mağduriyetlerini gidermek için araştırma komisyonu kurmasını istedi.

İhsan Nuri Paşa'nın Mezarı

Gora Îhsan Nûrî Paşa li Tehrana paytexta Îranê ye.

Yeniden General İhsan Nuri Paşa Üzerine(2)

Bu yazının daha önceki bölümünde CİA ajanı Archie Roosevelt’ın anılarında İhsan Nuri Paşa’ya ilişkin bölümünü çevirerek yayınlamıştım.

Bugün ise Dr. Abdulrahman Qasimlo’nun Çek asılı eşi Helene Krulich- Chassemlou’nun 2011 yılında Paris’te Karthala yayınları tarafından çıkarılan “Une Europeenne au Pays des Kurdes” adlı eserinde General İhsan Nuri Paşa hakkında yazdıkların aktaracağım.

Yeniden General İhsan Nuri Paşa Üzerine

Aso Zagrosî Araştırmasıdır...


Daha önce "Ararat Kartalı": İhsan Nuri Paşa” adlı yazı serisinde Dr. Haşimi Şirazi’nin Anılarına dayanarak Archie Roosevelt ile İhsan Nuri Paşa arasında yapılan görüşme üzerine durmuştum.

Agirî’den Qandîl’e Sönmeyen Işık

Zeynel Abidin

Agirî’den Qandîl’e Sönmeyen Işık: Bağımsız KürdistanKürdistan tarihi, istilacı-köleci devletlerin Kürdistan üzerinde gerçekleştirdikleri sömürge savaşları ile buna karşı mazlum Kürt halkının direnme serüvenidir. Sırasıyla Mısır, Asur, Pers, Makedonya, Selçuklu, Osmanlı ve en son Türk, Arap ve Fars sömürgecilerinin bu onur ve bereket timsali topraklarda uyguladıkları zulüm ve talan, asırlardır hızından ve barbarlığından hiçbir şey yitirmeksizin devam ediyor.

"Ararat Kartalı": İhsan Nuri Paşa(3-Son)

Dr. Haşimi Şirazi’nin anlatımlarına göre bir gün İhsan Nuri Paşa Ağrı dışına özel bir görev için göndermek için yoldaşını arıyor.

"Ararat Kartalı": İhsan Nuri Paşa(2)

Aso Zagrosî

"Ararat Kartalı": İhsan Nuri Paşa(2)

Dr. Haşimi Şirazi’nin anlatımlarına göre 1953 yılında İran Şahı yeniden iktidara geldi ve SAVAK’ı yeniden oluşturdu. İhsan Nuri Paşa’nın maddi ve manevi durumu çok kötüydü.

"Ararat Kartalı": İhsan Nuri Paşa(1)

Aso Zagrosî
"Ararat Kartalı": İhsan Nuri Paşa(1)

Daha önceleri çeşitli vesilelerle "Ararat Hükümeti", Kurdistan Ulusal Lıgası-Xoybûn ve "İhsan Nuri Paşa'nın Anısına" kaleme aldığım yazılarda sık sık İhsan Nuri Paşa'nın yaşamı ve mücadelesi üzerine durdum.

Kilameke Derbarê Serhildanên Agirî (weylo weylo) ji Dengbêj Reso

Wey lo, wey lo, wey lo, wey lo, wey lo!

Wey lo, wey lo, wey lo, wey lo, wey lo!

Wey lo, wey lo, wey lo, wey lo, wey lo!

Ez nemame ji mêra ra

Kürt meselesinde nereden nereye?

Genç Türkiye Cumhuriyeti Kürtler'i nasıl görüyordu?
Bugün gelinen noktaya nereden gelindiğini göstermesi açısından 1930 Ağrı İsyanı'ndan sonra Cumhuriyet Gazetesi'nde yazanlara göz atmakta fayda var.

Oxir be Apê Suleyman, Oxir be Apê Min!!!

Bu sabah(Pazar) erken saatlerde bizim ev telefonu ısrarla uzun uzun çalmaya başladı. Pazar günü erken saatlerde kim bu kadar ısrarla telefona sarılabilir diye tedirgin oldum. Kısa bir süre sonra kalktım ve telefonun nereden ve kimden geldiğini kontrol ettim. 

İHSAN NURİ PAŞA (1893-1976) - Nezîrê Cibo

“Devlet, sen’in rahat ve mutluluğun için her şeye hazırdır… Hangi ülkeyi istiyorsan, oraya atayalım. Pasaport verelim, istediğin ülkede yaşamını sürdür. Maaşını al. Tebriz Konsolosu bizzat getirip pasaportunu teslim edecek.”

Ağrı Direnişinden vazgeçirmek için vaatlerde bulunan Türk heyetine ve sözcüsü İbrahim Tali Beye İhsan Nuri paşa şöyle cevap veriyordu:

Çelengeke Xebata Azadiyê: Osman Sebrî (1905-1993) / Fehim Işık

Edebiyatnasê Kurd Prof. Qanatê Kurdo, dî kitêba xwe ya Tarîxa Edebiyata Kurdî de helbestvan û siyasetmedarê Kurd Osman Sebrî, weha dide naskirin: "Li paş Cegerxwîn şêrê serê çiyayê Kurda yê duwemîn Osman Sebrî ye. Di rewşenbîrkirin û şerê xwenaskirina Kurdan de gelek roj û salên giran li pêşiya wî mêrî bûne. Lê ew îş û karê xwe de ji riya xwe venegeriyayê, xebitiye, şer kiriye, bo xatirê serxwebûn û azadiya neteweyê Kurd."1

Kilameke Derbarê Serhildanên Agirî - Şerê Kosedaxê

August 25, 1930 Wilbert (Uncle) Robinson is on the cover.

August 25, 1930
Wilbert (Uncle) Robinson is on the cover.

Briton Haddon and Henry Luce's flagship magazine was the foundation of the Luce Publishing Empire. Their gamble paid off. Inside: Hauser of the Orioles; Dashing Jack Coats on the Riviera; Photo of Hitler; Fascists get into fights with all the other parties in Germany; Communists fight Nationalists in China with Chiang; Turks march on Kurds at Ararat; Tahiti sinks off Cook Islands - all passengers saved; Dr Lacey Kirk Williams has the world's largest protestant church - Chicago's Olivet Baptist Church; Fifth largest group are Negro Baptists; Man bites snake coiled around his neck; Tom's Peanuts; Kingman Arizona Coca Cola Ad; This issue has binding repair.

Türkiye’ye Geri Dönen Xoybûn Üyeleri Üzerine Notlar(8)

Jordi Tejel Gorgas’da Xoybûn üzerine olan çalışmasında Ermeniler konusunda daha açık ifade etmek gerekirse Taşnak’ın politik amaçlar ve toprak meselesinde açık davranmadığı gerekçesiyle“Rewandiz Grubu” ile Xoybûn’un arasında sorunların çıktığını, Rewandız Grubu’nun Xoybûn dışında kaldığını ve buna rağmen Xoybûn ile Taşnak arasındaki ilişkilere karışmayacaklarına dair angaje yazıyor.

Türkiye’ye Geri Dönen Xoybûn Üyeleri Üzerine Notlar(7)

Xalid Begê Cibrî önderliğinde kurulan “Kürdistan Bağımsızlık Komitesi” yada Kürdler arasında “Azadî Partisi” ve “Erzurum Komitesi” olarakta anılan yapının Güney Kürdistan’da faaliyetleri var.

Şehid Şeyh Said’in kardeşi Şeyh Mehdî 1925 Devriminin yenilgisinden sonra Kuzey Kürdistan’ı terkettikten sonra Azadî Partisi adına Güney Kürdistan’da faaliyet gösteriyor.

Türkiye’ye Geri Dönen Xoybûn Üyeleri Üzerine Notlar(6)

Kürd Ulusal Lıgası-Xoybûn’un saflarında başlayan sorunlara ilişkin bir çok şey yazılabilinir. O dönem Türkiye’ye geri dönen Xoybûn üyelerinin Türk devletiyle yaptıkları öngörüşmeler konusunda elimizde fazla veri yok. Celadet ve Kamuran Bedirxan’ın Türk konsolosluklarıyla yaptıkları ayrı ayrı görüşmelerin belgelerine Fransız kaynakları sayesinde ulaşabiliyoruz. Bu iki görüşme önerisi Türk tarafından geldiğinide bu belgelerden öğrenebiliyoruz. Bugüne kadar Türk kaynakları Bedirxan kardeşlerle yaptıkları görüşmelere ilişkin hiç bir kaynağı yayınlamadılar.

Türkiye’ye Geri Dönen Xoybûn Üyeleri Üzerine Notlar(5)

Kürd Ulusal Lıgası-Xoybûn’un Türk devletinin çıkardığı “aflara”, Kürdlere karşı yapmış olduğu katliamlara ve Kürdleri silaha ve direnişe çağıran bu çağrılara fazla katılacak bir yoktur. Sadece örnek olarak Xoybûn yönetiminin iki açıklamasını yayınladım.

Türkiye’ye Geri Dönen Xoybûn Üyeleri Üzerine Notlar(4)

Türk devlet yetkilileri çeşitli Kürd çevreleriyle ilişkiye geçerek sahte söz ve vadler vererek onları hareketten uzaklaştırmaya çalıştığı bir dönemde Kürd Ulusal Lıgası-Xoybûn’da boş durmuyordu.

Türk devleti Xoybûn’u zayıflatmak ve yapabilirse dağıtmak için elinde bulunan bir dizi imkanlarını seferber etmişti.

Türkiye’ye Geri Dönen Xoybûn Üyeleri Üzerine Notlar(3)

Kürd Ulusal Lıgası-Xoybûn ile Taşnak Partisi ilişkileri daha sonrada Türkiye dönen Xoybûn üyeleri tarafından tartışma konusu yapıldı. Bunlardan biri Dr. Mesud Fanidir. Ailesi 19.yüzyıldan Güney Kürdistan’dan Adana’ya gelip yada getirtilip yerleştiriliyor. Süreç içinde Adana’nın en zengin ve eğitimli ailelerinden biri haline geliyor. Fransızlar, Adana ve çevresini işgal ettikleri zaman Mesud Fanî’yi Cebel-i Bereket yani Osmaniye’ye Mutasarıf yapıyorlar..

Türkiye’ye Geri Dönen Xoybûn Üyeleri Üzerine Notlar(2)

Sayın Yaşar Kaya 20/03/2001 tarihinde Özgür Politik’a da Fehmi Bilal (Liceli Fehmi) ilişkin yazdığı bir makalede ; Milli “Emniyet (bu günkü MİT)'in 1931 yıllarında Ankara'da yayınladığı bir broşürde “ yararlanarak Xoybûn’un Rewandiz sürecine dair bazı bilgiler verdikten sonra,( sözkonusu bilgilerin ciddi bir şekilde değerlendirilmesi gerekir) Xoybûn kuruluş sürecine geliyor ve şöyle yazıyor:

Türkiye’ye Geri Dönen Xoybûn Üyeleri Üzerine Notlar(1)

Yurtdışı Kürdleri Kürdistan’ı işgal eden devletler açısından dönemlere göre çeşitli farklılıklar göstersede hep rahatsızlık konusu oldu.

Özellikle Kürd ulusal davası konusunda aktif olan, Kürdler içinde etkileri olan ve Kürdlerin sessini dünya kamuoyuna ulaştıran kadrolar bu devletler için hep sorun oldu.

Serhildana Agiriyê: Bîranînên Serbazekî Tirk

Serhildana Agiriyê: Bîranînên Serbazekî Tirk

Bi lêgerîn û amadekirina nivîskar Rohat Alakom pirtûka 'Bîranînên Serbazekî Tirk ên Serhildana Agiriyê', ya ku ji serpêhatî û bîranînên serbazê artêşa Tirkiyê Zühdü Güven ji salên serhildana Agiriyê pêk tê.

Biliyormusun Agıri hala ağlıyor

Zilan'ı bilir misiniz?
Hani geliyê zîlan...
Hani Agirî...
Hani kendi devletini kurupda, üç yıl yaşatan şehir...
Hani marşı ve bayrağı olan tek kürt ili...
Hani " agirî agirî agirî agir dibarî" dedirten kıyameti...
Hani çoluk çocuk demeden katledilen mazlumları...

AĞRI İSYANLARI İLE İLGİLİ BAZI KİTAPLAR

Tarihi Konuşma

Ağrı isyanlarında Kör Hüseyin Paşa'nın oğlu Nadir bey, destek için Erçiş bölgesine gider ve ordaki halka şöyle seslenir:

Biz Diyarbakır'dan Ağrı'ya kadar bütün yerleri zapt ettik, her yerde kuvvetlerimiz Türk askerleri ile savaşıyorlar.

İNGİLİZ BELGELERINDE AGRİ BAŞKALDIRISI (1926 - 1930) ´Kürtlerin En Büyük Bağımsızlık Girişimi' olarak nitelendiriliyor

İNGİLİZ BELGELERINDE AGRİ BAŞKALDIRISI (1926 - 1930)
´Kürtlerin En Büyük Bağımsızlık Girişimi' olarak nitelendiriliyor


"Türkler Büyük Kürt Agri Bağımsızlık Direnişini bastırmak için tam 66 000 asker (!) ile 100 tane Letov S-16 uçağından (!) kullanmıştır ve bu uçak filosu o zamanın dünyadaki en büyük hava filosuydu ama yarısından fazlası kaybedilmiştir."

“ARARAT" "AGIRİ" Ağrı İsyanı Destanı

“ARARAT" "AGIRİ" Ağrı İsyanı Destanı

sevgili dostlarim !

Aşağıdaki destanın tümü Ağrı isyanlarına gerçekten olan olayları anlatıyor, olaylar tamamıyla gerçektir, yaşanmıştır.

Cemşid Mar isyanlari sadece bir ozan olarak degil ayni zamanda bir sosyolog ve tarihci gözüyle de isleyen cagdas bir kürt ozanidir.

Ağri isyani ile ilgili hic bir sey okuyamamis bir insan bile bu destanda isyani bütün hatlari ile kavrayabilir,tarih ve insanlik önünde Zilan katliami gibi bir soykirimla sonuclanan bu isyani daha iyi anlayabilir.

Dr Nuri Dersimi Ağrı isyanlarından Bahs ediyor

Dr Nuri Dersimi Ağrı isyanlarından Bahs ediyor

1927/28/29/1930, ihsan Nuri Paşa kumandasındaki Ağrı
Kürt istiklal savaşlarında evvel emirde Türk orduları aciz gösterdiler. 1930 sonlarında birkaç ordu ile başarı elde ettiler. Bu savaşın yalan olarak bir ingiliz parmağı olduğuna dair Türk idaresinin yatığı hilekâr siyaset yüzünden hem hudut bulunan doğu devletleri (Rusya-Iran) insani mebdeini siyasi emellere feda etmek suretiyle mazlum Ağrı Kürtlerine iltica hakkını red ederek Türklere maddi ve manevi yardımda bulunmuşlardır.

YEKBÛN Û YEKÎTÎ YA KURDÎ

YEKBÛN Û YEKÎTÎ YA KURDÎ

Ew Lor û Bextiyarî Baban;
Kurdmanc û Hevreman û Zazan;
Kurdên, ji welatê Rom û Sorî,
Kurdên Ecem û Iraq û Sûrî,
Kurdên ji welatê jor û jêrîn;
Serçav bilind û zexm û nêrîn;
Kurdên ji Blûc û Kurdên Efgan,

Ağrı İsyanlarından Sonra

Ağrı isyanları kanlı bir şekilde bastırıldıktan sonra, türk yetkilerinin ırkçı açıklamaları

17 Eylül 1930’da Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt Ödemiş’te yaptığı bir konuşmada :
Benim fikrim ve kanaatim şudur ki, dost da düşman da bilsin ki, bu memleketin efendisi Türk’tür. Öz Türk olmayanların Türk vatanında bir hakkı vardır, o da hizmetçi olmaktır, köle olmaktır. Dost ve düşman, hatta dağlar bu hakikati böyle bilsin.

“HAYALİ” KÜRDİSTAN NEREYE “GÖMÜLDÜ”?

“HAYALİ” KÜRDİSTAN NEREYE “GÖMÜLDÜ”?

19 Eylül 1930 tarihli Milliyet gazetesinde bir karikatür yayımlanır. Karikatürde bir dağ resmi onun üstüne de bir mezar taşı çizilmiştir. Mezar taşının üstündeki yazı ilgiye değerdir: ”Muhayyel Kürdistanburada meftundur!” Günümüz Türkçesi ile söylersek “Hayali Kürdistan burada yatmaktadır”. Karikatür Ağrı Dağı isyanının bastırılmasından hemen sonra çizilmiştir ve belki de T.C Devletinin Kürt Meselesi konusundaki paradigmasını da ortaya koymuştur: ”Kürdistan ve Kürtler Ağrı dağına gömülmüştür.” Peki tarih T.C Devleti’nin Kürtler ve Kürdistan konusundaki bu paradigmasını doğrulamış mıdır?

81. salvegera Komkujiya Geliyê Zîlan

Agirî Xwîn Digirî
Agirî agir dibarî
Geliyê Zîlan xwîn kişiya
Komkujiya Geliyê Zîlan nayê ji bîrkirin
Serhildana Agirî nayê bîrkirin.
81 sale Agirî Xwîn digirî
Zîlanê Xwîn dikişe

Zilan Katliamı

Zilan Katliamı

zilan deresi yaşil erçişin içinden geçer
suyu süt beyazdır.
balıkları vardı bir vakit, pul pul balıkları
kıyısnda karahan köyü.....

Cemilê Seyda

Cemilê Seyda

Cemîlê Seyda (1880 Licê, Amed- †1937) yek ji leheng û têkoşerên Bakurê Kurdistanê yê destpêka sedsala 20emîn e.

Êlxan Penaber : Xwebûn (Xoybûn)

Êlxan Penaber : Xwebûn (Xoybûn)

Ka kurdistana me ka?

Kî ne em birastî? Çi dixwin çi ve dixwin? Bi çi dikenin, bi çi digirîn? Tixûbên cîhana Kurd heya kîderê ne? Herwiha Kurdistan kîderê ye? Bajarên, navçeyên, gundên me kîjan in? Sîmbolên, nirxên, cejnên, zaraveyên, cilên me çine? Nifûsa me çiye? Aboriya Kurdistanê (qet nebe Bakur) li ser çiye? Çiqas ji axa me bikêr e? Kîjan dewlemendiyên binerdî yên me hene? Hêza me çiye, ya dagirkeran çiye di Kurdistanê de? Hejmara Kurdîaxêvan çiye? Yek biyaniyek xwe şaş bike û ji me re bêje hela behsa taybetiyên xwe bikin em hema dest bi şablonên xwe dikin. Ketin tengiyê jî ...

Kilamên derheqê Serhildanên Agirî

KILAMEK LI SER BAVÊ ELFEZYA SÎWARÊ EZNAWIR FERZENDE BEG

Berhevkir: Salihê Kevirbiri.

Ferzendê Beg, ji Eşîra Hesenan mêrxas û şerkerekî çak bû. Yek ji

pêşewayên ”Serhildana Agiriyê” Di vê tevgera navborî de navê wî, piştî Îhsan

Şêrê Çiyayê Kurdistanê: Yado

Di dîroka Kurdistanê de, pirr şêr û lehengên navdar an bênav hene… Ji Agirî heta Xerzan, ji Mehabad heta Amed û ji Ruhayê heta Colemêrgê navê wan hatiye heya îro… ji nav van şêran yek jî Şêrê çiyayê Kurdistanê YADO ye.

1921-1938 Devletin Kürt Politikası

1921-1938 Devletin Kürt Politikası
30 Kasım 2008 Pazar 06:04
[Ümit Kardaş] 1921-1938 dönemini en iyi özetleyen ifade “Türkleştirme” olacaktır.
1921-1938 arası devletin Kürt politikası / ÜMİT KARDAŞ*

1921-1938 dönemini en iyi özetleyen ifade “Türkleştirme” olacaktır. Türkleştirme Türk Dil ve Tarih kurumlarının kuruluşu, “Vatandaş Türkçe Konuş” kampanyalarının başlatılması ve Soyadı Kanunu'nun kabulüyle toplumun her alanında uygulanmaya ve yaygınlaştırılmaya çalışılmıştır.

Bedirxan Ailesi

Süreyya Bedirxan'ın büyük babası Mir Bedirxan (1851-1926), Cizre Botan Emirliği'nin son emiriydi. Tarihçiler, 1846'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı, Kürt tarihindeki ilk ulusal ayaklanmanın Mir Bedirxan önderliğinde gerçekleştirildiğini belirtirler. Bu ayaklanma ve ardından gelen yenilgi, hem Kürdistan ve hem de Mir Bedirxan'ın temsil ettiği Aziziyan ailesi için bir dönüm noktası olmuştur. Şöyle ki;

Derbarê Serhildana Agirî de belgeyê nû

Derbarê Serhildana Agirî de belgeyê nû
SEDAT ÛLÛGANA-ANF
Taybet / 11:26 / 26 Avrêl 2011

KONYA - Di dîroka Tirkan de tê gotin ku bi hewldanên Înglîstanê serhildana Agiriyê dest pê kir, lê derket holê ku Înglîzan di dema çewisandina serhildanê de alîkarî daye Tirkiyeyê. Li gor agahiyên sîxûrî yên Înglîzan, di dema serhildanê de balafirên Înglîz hatin bikaranîn.