AĞRI AYAKLANMASI LİTERATÜRÜNE KÜÇÜK BİR KATKI

Üzerinde çalıştığım Bir Türk Subayının Ağrı İsyanı Anıları adlı kitap 2011 yılında Avesta Yayınları arasında çıktı. Kitapta Ağrı Ayaklanması’na katılan Zühtü Güven adındaki bir yüzbaşının anıları yer almaktadır. Ağrı Ayaklanması’nın Kürt lideri, İhsan Nuri Paşa da bir kitabında Zühtü Güven’in bu anılarına değinir. Zühtü Güven’in anıları vasıtasıyla yaklaşık olarak beş yıl devam eden Ağrı Ayaklanması’nın bilinmeyen bazı yönleri hakkında daha fazla bilgi sahibi oluyoruz. Genel olarak Kürt tarih yazımı alanında, özel olarak Ağrı Ayaklanması konusunda bildiklerimiz son yıllarda ortaya çıkan yeni belgeler ve önemli bilgi kırıntıları vasıtasıyla günden güne artmaktadır.

Bir Askerin Ağrı Başkaldırısı Anıları (Video)

Ağrı Kürt Cumhuriyeti'nde Kürtlere karşı savaşan Gazi Ömer Köyük, 28 Ekim 2005 de Kanal 7 adlı televizyona şu açıklamayı yapmıştı: "Ağrı'da (1930) savaş'a girdiğimde, ölülerin arasına saklandım, sonra Ankara'ya döndüm."

Mustafa Kemal'e açık mektup

1927/28/29/1930, ihsan Nuri Paşa kumandasındaki Ağrı Kürt istiklal savaşlarında evvel emirde Türk orduları aciz gösterdiler. 1930 sonlarında birkaç ordu ile başarı elde ettiler. Bu savaşın yalan olarak bir ingiliz parmağı olduğuna dair Türk idaresinin yatığı hilekâr siyaset yüzünden hem hudut bulunan doğu devletleri (Rusya-Iran) insani mebdeini siyasi emellere feda etmek suretiyle mazlum Ağrı Kürtlerine iltica hakkını red ederek Türklere maddi ve manevi yardımda bulunmuşlardır.

AĞRI İSYANINDA ALİCAN İLE SEYİTXANÊ KERR'İN ÇABALARI VE AKİBETLERİ

Ağrı isyanının önemli ayaklarından biri Seyitxan ve Alican’ın isyanlarıdır. Zilan isyanı sırasında Seyithan  ve Alican'ı Hem Şeyh Said’in  idamının etkileri   Hem 1928 deki Zilan katliamı  ve hem de  şapka devrimine karşı gösterdikleri tepkinin birikimi olarak 1930 yılında Tutak’a bağlı Esiresen köyünde  büyük bir isyan başlattılar.

BİR YURTSEVERLİK ÖRNEĞİ: İHSAN NURİ PAŞA

Kürt halkı gelişen bu saldırılara karşı en aktif bir şekilde direniş içerisine giren bir halktır. Hiçbir hesap içine girmeden, bu topraklarda yaşayan diğer halklarla birlikte özgürce ve eşit bir şekilde yaşamayı kendisine esas almıştır.