1921-1938 Devletin Kürt Politikası

1921-1938 Devletin Kürt Politikası
30 Kasım 2008 Pazar 06:04
[Ümit Kardaş] 1921-1938 dönemini en iyi özetleyen ifade “Türkleştirme” olacaktır.
1921-1938 arası devletin Kürt politikası / ÜMİT KARDAŞ*

1921-1938 dönemini en iyi özetleyen ifade “Türkleştirme” olacaktır. Türkleştirme Türk Dil ve Tarih kurumlarının kuruluşu, “Vatandaş Türkçe Konuş” kampanyalarının başlatılması ve Soyadı Kanunu'nun kabulüyle toplumun her alanında uygulanmaya ve yaygınlaştırılmaya çalışılmıştır.

Bedirxan Ailesi

Süreyya Bedirxan'ın büyük babası Mir Bedirxan (1851-1926), Cizre Botan Emirliği'nin son emiriydi. Tarihçiler, 1846'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı, Kürt tarihindeki ilk ulusal ayaklanmanın Mir Bedirxan önderliğinde gerçekleştirildiğini belirtirler. Bu ayaklanma ve ardından gelen yenilgi, hem Kürdistan ve hem de Mir Bedirxan'ın temsil ettiği Aziziyan ailesi için bir dönüm noktası olmuştur. Şöyle ki;

Derbarê Serhildana Agirî de belgeyê nû

Derbarê Serhildana Agirî de belgeyê nû
SEDAT ÛLÛGANA-ANF
Taybet / 11:26 / 26 Avrêl 2011

KONYA - Di dîroka Tirkan de tê gotin ku bi hewldanên Înglîstanê serhildana Agiriyê dest pê kir, lê derket holê ku Înglîzan di dema çewisandina serhildanê de alîkarî daye Tirkiyeyê. Li gor agahiyên sîxûrî yên Înglîzan, di dema serhildanê de balafirên Înglîz hatin bikaranîn.

Ağrı isyanı üzerine yeni belgeler

Ağrı isyanı üzerine yeni belgeler
SEDAT ULUGANA
Özel / 11:30 / 26 Nisan 2011

KONYA - Türk resmi tarih tezinin 'İngiliz kışkırtması' olarak gösterdiği Ağrı isyanının bastırılmasında İngilizlerin Türk ordusuna yardım ettiği ortaya çıktı. Açıklanan yeni İngiliz istihbaratına ait belgelere göre, Ağrı isyanı sırasında İngiliz uçakları kullanıldı.

Kurdên Qersê tevî Serhildana Agiriyê dibin (1927-1930)

Kurdên Qersê him di nav serhildana Agiriyê de cîh girtine û him jî piştgirtyia vê tevgerê kirine. Çawa tê zanîn hin deverên Qersê, bi Agiriyê re hevsînor in, nêzîkî hev in. Gelek caran Qers, ji aliyê lêkoleran û nivîskaran de wek ber pêyê çîyayê Agiriyê tê cîwar kirin.

Ağrı Katliamları üzerine

İsmet Paşa’nın, Ağrı isyanı kanlı bir şekilde bastırılıp Zilan Deresi cesetlerle dolup da harekât başarı (!) ile tamamlandığında “Bu ülkede sadece Türk ulusu etnik ve ırksal haklar talep etme hakkına sahiptir. Başka hiç kimsenin böyle bir hakkı yoktur.” (Milliyet, 31 Ağustos 1930) “veciz” cümlesinin yanı sıra, Ödemiş'te yaptığı bir konuşmada Adalet Bakanı Mahmut Esat (Bozkurt) ise şöyle demişti: “Biz Türkiye denen dünyanın en hür ülkesinde yaşıyoruz. Mebusunuz inançlarından samimiyetle bahsetmek için buradan daha müsait bir ortam bulamazdı. Onun için hislerimi saklamayacağım.

Amerikan Gazetelerinde Ağrı İsyanları

1926’dan sonra başlayan Ağrı Kürt milli hareketinin ABD basınında geniş yankılar bulduğu ve Ermeni örgütleriyle birlikte organize edildiği biçiminde yorumlar yapılmıştı.The Lethbridge Herald gazetesi;“..Cumhuriyete karşı isyan eden Kürtlerden bin kişinin yakalandığı, daha sonra da İran’dan Kürtlerin gelmesinin yasaklandığı açıklamasını yaparak, isyanda Sovyet Ermenilerinin etkisi olduğu yorumu da yapılmaktadır…”(bkz.The Lethbridge Herald,23 aralık 1926).

NEWALA QESABA Û REÎSÊ ŞAREDARIYA AGIRÎ'YÊ

Doh (9 – 03 – 2011) di rojnameya rojane ”Radîkalê” de nivîsa Sirrî Sureyya Onder, li ser gorîstana şehîdan ya newala qesaba bû. Nûçeyeke çalakiya hunermend û rewşenbîran ya ji bo pêkanîna çalakiyeke protestoyî li newala qesaba di rojnameya rojane Ozgur Polîtîka de hebû. Di nûçeyê de dibêje ku;

GÖRÜŞ VE ANILARIM: Hesen Hişyar Serdî

1925 Şêyh Said, 1928–1931 Ağrı Ayaklanmaları’nın Savaşçısı, Sanığı, Davacısı, Canlı Tanığı, Yargılayanı ve Yazarı:

Firokeyên Li Ser Rabûna Agirî Bombebaran Kiribûn malê îngîlîzan bûn

Firokeyên Li Ser Rabûna Agirî Bombebaran Kiribûn: BlackbirdTURKISH LETOV S-16 Kurdish AGIRI Uprising