28 Mart 2019 Perşembe

Gewende kim, Kutluhan neresi?

Ankara’nın Haymana ilçesine bağlı Kutluhan köyünde yaşayan Gewendeler’in yaşam biçimleri oldukça dikkat çekici.

Türkiye’nin başkenti Ankara’ya 75 kilometre mesafedeki Kutluhan köyü, adını yanındaki cami ve türbe harabelerinden alıyor.

Kutluhan’da tarım ve hayvancılık da yapılıyor, ancak asıl geçim kaynağı düğün müzisyenliği.

Köyün erkek bireyleri, Mayıs-Ekim ayları arasında Orta Anadolu Kürt yerleşim yerlerini dolaşıp, düğün ve nişan törenlerinde davul zurna çalarak geçimini sağlıyor.

Çalışma alanları Konya’nın Cihanbeyli, Yunak ve Kulu ilçelerinden, Ankara’nın Bala, Polatlı ve Haymana ilçelerine kadar genişliyor.

Kutluhan köyündeki tüm erkekler, daha çocukluk yıllarından itibaren bu mesleğin kurallarına göre büyütülüyor.

Kutluhan köylüleri, Orta Anadolu’da Kürt gençleri için de bundan 10 yıl öncesine kadar bir sembol anlamı taşıyordu. Çünkü bu sanatçılar, aynı zamanda yörenin kültürünü devam ettiren bir misyon da üstleniyor.

K24’e konuşan Aydın Bayram, yıllardır bu işi yaptıklarını ve tek geçim kaynağının bu olduğunu söyleyerek, “İşimi seviyorum. Yaz aylarında işlerimiz oldukça iyi. İnsanlar da bizi seviyor” dedi.

Zurna çaldığını ve her yıl Kürt köylerinde ilgiyle karşılandıklarını belirten Bayram, “Bizim dışımızda bu bölgenin yöresel eserlerini bilen, tanıyan yok” ifadelerini kullandı.

Öte yandan Adıyaman’dan geldiğini söyleyen bir başka sanatçı Ahmet Benli ise, “Biz Orta Anadolu Kürtleri’ni çok seviyoruz. Onlar bu müziğe gerçekten önem veriyor. Her ne kadar orkestralar, yeni konseptler hızla artsa da, her düğünde mutlaka davul zurna da yer alıyor” dedi.

K24’e konuşan Benli, “Bence bu gelenek sürdürülmeli” ifadelerini kullandı.

1997’de yayın hayatına başlayan Bîrnebûn dergisinin kurucularından ve editörü Muzaffer Özgür de, derginin ilk sayısında bu konuya yer vermişti.

Özgür'ün yazısında, düğünlerin eskisi gibi olmadığını belirtilerek, Kutluhan köyüyle ilgili şu bilgilere yer alıyor:

“Sanatçılarımız gittikleri yerlerde 3-5 gün kalıp, müzik yaparlardı. Gençlerle hep içiçe olurlardı. Geçmişin sevda türkülerini, uzun havaları ve halayları gençlere aktarırlardı. Dolayısıyla geçmişten günümüze bir köprü kurarak kültürümüzün yaşamasına katkı sundular.”

Bir düğün sahibi ise, “Düğünlerimizin olmazsa olmazı davul ve zurnadır. Eskiden Kutluhan’dan birçok ses sanatçısı gelerek düğünlerimizi şenlendirir, geleneği sürdürürdü. Düğünler de şüphesiz değişti; ama hiçbir şey onların yerini tutamaz” şeklinde konuştu.

ORTA ANADOLU KÜRTLERİ

Orta Anadolu Kürtleri, bulundukları bozkırlarda yaklaşık olarak 500 yıllık bir geçmişe sahip. Ankara, Konya, Kırşehir ve Aksaray başta olmak üzere Orta Anadolu’da yaklaşık 1 milyon Kürt yaşıyor.

Kimi araştırmacılara göre, bölgede 1184 yılında Kürtler’in izine rastlanılırken, kimine göre ise zorunlu göç politikası I. Selim (Yavuz Sultan Selim, 1470-1520) döneminde oldu.

Göçebe Kürt aşiretlerinin yerleşik hale getirilmesi, vergiye bağlanması, aşiretlerin göç yollarında birbirine kırdırılması, Kürtler’in askere gönderilmesi başlıca sürgün nedenlerinden sayılıyordu.

K24 / Adem Özgür

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder