Her ne kadar Şêx Seid isyanına katılmak istese de dönem şartlarının el vermemesi nedeniyle bu arzusunu gerçekleştiremeyen Reşo, 1926 yılında Xoybun Partisi öncülüğünde Ağrı isyanına eşi Zeyno ile birlikte katılır. Serhıldanın askeri komutanı İhsan Nuri Paşa’nın yanında genç yaşta yer alan Reşo, kısa sürede sarp dağlarda direnişe yön veren etkili bir önder konumuna gelir. Geliyê Zilan bölgesinden direnişe destek olan Reşo, bu bölgede kısa sürede kendini halka sevdirmeyi başarır. Bölgede halen Reşo’nun hikâyesi anlatılır ve “Reşo, zamanında bizim eve de misafir olmuştu” diye övünülür.
Kaderim beni teslim etti
Eşi Zeyno ve beraberindeki 80 yol arkadaşıyla dağlarda 1931 yılına kadar direnişini sürdüren Reşo’nun başına her ne kadar yüksek miktarda para ödülü konulsa da savaş stratejisi ve çevikliğiyle alt edilemez. 1931 yılının kış aylarında Zilan bölgesinde bir köye tek başına gece yarısı giden Reşo, bir ihanet sonucu pusuya düşürülür. Uzun süre direnen Reşo, tüfeğinin tutukluk yapması sonrası askerlerce yakalanır. Ertesi günü Reşo’yu alıp eşi Zeyno’un bulunduğu Tendürek Dağı’ndaki bir mağaranın etrafını saran askerler, Zeyno’nun teslim olmasını beklerken direnişle karşılaşır. Eşinin yakalandığını gören Zeyno, “Reşo, hani sen ‘Emer ailesinin yiğidiyim, Ölürüm de teslim olmam!’ diyordun?” diye seslenir. O ise “Zeyno, ben teslim olmadım, kaderim beni teslim etti. Tüfek tutukluluk yaptı” yanıtı verir. Eşi Zeyno’yu da esir alan askerler burada önce Reşo’nun ağzına bir kurşun sıktıktan sonra Reşo ve Zeyno’nun başlarını keser. Kestikleri başları kazık çakarak köy köy halka korku salmak için dolaştıran askerler, 20 gün boyunca kesik başları Ağrı merkezdeki askeri bir karakolun tellerine asılı bırakılır. Dönemin askeri komutanına çok sayıda koyun ve koç veren yaşlı biri ise karşılığında aldığı Zeyno ve Reşo’nun başlarını kimsenin bilmediği bir yere defneder.
Reşo türkülere konu olmuş
Dilden dile halen bölgede hikayesi anlatılan Reşo, çok sayıda türkü, ağıt ve klama konu olmuş. Reşoyê Silo û Zeyno, Sılo Beg, Reşo isimli klamlarla halen halk arasında dillendirilirken, Gurup Yorum’un “Reşo dağların piri” türküsü de Reşoyê Silo’dan söz ediyor. Her ne kadar bölge halkını sindirmek amaçlı askerlerce günlerce köylerde Reşo’nun kesik başı dolaştırılmış olsa da bölge halkı halen Reşo’yu son görüntüsüyle değil, direnişçiliği, yurtsever ve kahramanlığıyla anımsar, yad eder.
HABER MERKEZİ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder