boğdu. Mersin'de faaliyet gösteren Merhaba Sanat Tiyatrosu, izleyicisi olduğu 500 kişiyi sahnedeki 3 oyuncusuyla tarihte yolculuğa çıkardı.Tiyatro salonundaki gözyaşları adeta sel olup Zilan Deresi'nde akan kana karıştı.
Necmettin Salaz'ın yazdığı, yönetmenliğini Ramazan Velieceoğlu'nun yaptığı tiyatro oyununda Ali Sesal, Nursel Gezer ve Kadir Akar gösterdikleri yüksek performansla izleyicileri bir tiyatro salonunda olduklarını unutturdular. Siirt Belediye Başkanı Selim Sadak'ın da izlediği trajedi boyunca salonda tam bir sessizlik hakimdi, seyirciler oldukça hüzünlü ve duygusal bir atmosferde Zilan Katliamı'na tanık oluyorlardı.
"Bir Derenin Gözyaşları: Zilan" tiyatrosu, o günkü gazetelere yanısyan haberleri ve fotoğrafları eşliğinde Zilan Katliamı'nı anlatan sesli bir slaytla ile başladı. Slaytta oyunun amacının yanan közü karıştırmak olarak değil devlet ve halkın tarihle yüzleşmesi ve kardeşliğin, özgürlüğün yaşandığı bu acıların tekrarlanmayacağı bir ülke yaratmak olduğu vurgulandı. Daha sonra silah sesleri efektiyle sahneye bağrışan insanları canlandırarak çıkan 3 oyuncu yazılmamış tarihi, bilinmeyen tarihi gözler önüne serdiler. 13 Temmuz 1930 tarihinde Van'ın Erciş ilçesinde yer alan Zilan Deresi'nde yaşanan katliam an be an canlandırılırdı. Özellikle kadın, çocuk, yaşlı demeden 25 köyün insanlarının bir meydana toplatılmasının ardından komutanın ateş emri vermesi sırasına Siirt Halk Eğitim Merkezi'ni hüzün seli sardı. Bu sırada efektte verilen dengbej ağıdı ise yürekleri yaktı. Bu katliamdan sağ kurtulan annenin seyirciye öğüdü ise tarihini bilmeyen bir halkın her zaman kendi soyuna ihanet edeceği yönündeydi.
Teşekkür Konuşmaları
Tiyartorunun bitiminde organizasyonu yapan SES adına Siirt SES Şube Başkanı Gülhan Tekin ve Belediye Başkanı Selim Sadak birer teşekkür konuşması yaptılar.
Gülhan Tekin, Merhaba Sanat Tiyatrosu kadrosuna sanata ve basına böylesine yoğun bir sansürün uygulandığı bir dönemde Mersin'den Siirt'e kadar gelerek bu tarihi hizmeti yaptıkları için teşekkür etti. Gülhan Tekin, Ermeni katliamının yıl dönümü vesilesiyle sivil ölümlerin ne kadar acı olduğunu bu tiyatro vesilesiyle bir kez daha gördüklerini ve tiyatroyo izlerken, o Zilan katliamının, Roboski'nin, Halepçe'nin ve daha nice katliamın acılarının unutulmadığını, unutulmayacağını sanat yoluyla bir kez daha kanıtlanmış olduğunu dile getirdi. Gülhan Tekin daha sonra KESK Şubeler Platformu adına oyununun yönetmeni Ramazan Velieceoğlu'na bir çiçek sundu. Yönetmen Eceoğlu ise özgürlüğün kadının elinden geleceğini açıklayarak kendisine verilen çiçeği oyuncusu Nursel Gezer'e verdi.
Son olarak konuşması istenen Belediye Başkanı Sadak ise oyununun kendisine yaşattığı duygu yoğunluğundan dolayı konuşması sırasında ağlamamak için kendini tutmaya çalışarak başladı. Bu tiyatronun kendisine sayılan katliamlar dışında 1992 Cizre Newroz'u sırasında yaşanan acıları hatırlattığını söylediği anda oldukça duygulandı, bir anlık yutkunmadan sonra kendini toparlayarak KESK'e ve Merhaba Sanat Tiyatrosu kadrosuna teşekkür ederek konuşmasını kısa kesti. Selim Sadak da hazırlatmış olduğu çiçeklerden ilkini kadın oyuncu Nursel Gezer'e verdi.
Seyircilerin Çıkışta Konuştukları
Genelde etkinlik biter bitmez konuşmaları dinlemeden salonu terk etme kültürü ise bu oyun için geçerli değildi. Oyun ve konuşmalar bittiği halde seyircilerin bir süre yerlerinden kalkmadığı dikkatlerden kaçmadı.
Bu tiyatro oyununun ardından müthiş bir duygulu psikoloji ile salondan çıkan seyirciler, kendi tarihlerine ne kadar yabancılaştıklarının bilinci ile birbirlerine "Buradan çıkınca google den bu katliamla ilgili bilgilere bakacağım." şeklinde sözler söylediler. İşte o seyircilerin arayınca bulacakları bilgi:
ZİLAN KATLİAMI NEDİR- NE DEĞİLDİR?
"Van'ın Erciş ilçesinde yer alan Zilan Deresi'nde 1930 yılında yaşanan katliamın 94 yaşındaki tanığı Kakil Erdem, vahşetin gün yüzüne çıkmayan boyutlarını DİHA'ya anlattı.
Katliamda askerlerin 35 yakınını öldürdüğünü belirten Erdem, 'Askerler, hamile kadınların karnını deşiyorlardı. Gözümün önünde 3 akrabamın kafa derisini yüzdüler. İki kardeşi ağaçlarla döverek öldürdüklerini gördüm' dedi.
Zilan Deresi'nde 1930 yılında meydana gelen ve tarihe Zilan Katliamı olarak geçen olaylar sırasında 15 bin kişi yaşamını yitirdi. Katliamın yaşandığı dönemde 45 köy ateşe verilerek yakıldı. O dönem devletin yarı resmi gazetesi durumunda olan Cumhuriyet Gazetesi, 16 Temmuz 1930 tarihindeki sayısında katliamı şöyle veriyordu: 'Ağrı eteklerinde eşkıyaya katılan köyler yakılarak, ahalisi Erciş'e sevk ve orda iskan olunmuştur. Zilan harekatında imha edilen eşkıya miktarı, 15 binden fazladır. Buradaki harp, pek müthiş bir tarzda cereyan etmiştir. Zilan Deresi, lebalep cesetlerle dolmuştur.'
Katliam tarihinde 17 yaşında bir genç olan, Kündük köyünde oturan 94 yaşındaki Kakil Erdem, katliamın sağ kalan ender tanıklarından biri. O günleri ömrü boyunca hiç unutamadığını belirten Erdem, 'Askerler, hamile kadınların karnını deşiyorlardı. Hamile kadınları öldürüp, çocuklarını karınlarından çıkarıyorlardı. İnsanları gözlerimin önünde kesiyorlardı. Benim gözümün önünde 3 akrabamın kafa derisini yüzdüler. İki kardeşi ağaçlarla döverek öldürdüklerini gördüm' dedi. Katliamın başladığı sırada dağlara kaçtığını ve saklandığı yerden olup biteni izlediğini belirten Erdem, 'Günlerce dağlarda aç kaldık. Askerler gittikten sonra köye geri döndük. 35 akrabamı öldürmüşlerdi. Birçok insanı gözümün önünde kestiler. Benim en büyük ağabeyim de sağ, o da bu olayları gördü' diye konuştu. Katliam emrini İsmet İnönü'nün verdiğini anlatan Erdem, 'O katliamı hiç unutamadım. Esir alınanları da öldürdüler. Bu katliamda ölenlerin çoğu Kurtuluş Savaşı'nda savaşmış insanlardı. Bu ülke için de savaştılar' dedi. Öldürülenlerin silahsız sivil insanlar olduğunu da belirten Erdem, 'Bugün de Kürtleri öldürmeye devam ediyorlar' şeklinde konuştu.
VAN / DİHA"
Kaynak: http://www.siirttenote.com/index.php/siirt/5463-tiyatrodaki-gozyaslari-zilan-deresine-akti.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder