Ağrı isyanları (özet)

KOCBERÎYA KURDAN
Dewleta Tirk serhildana agirîyê di sala 1931`de bi wahset û hovîtîkî pir mezin cewisandin, 660 gund wêrankirin, 15206 xanûman sewitandin, nêzîkî 15000 insanê guneh (zar û zêc, pîr û kal) qetilkirin dilê wan bi vê jî rehet nebû gelek malbatên welatparêz mecbûrê kocberîyê kirin wana mal û mulk, gund û bajarên xwe hîstin ji Bazîdê berê xwe dan Izmirê, di rê de gelek ezîyer û cefa kisandin. Gelek kesên wan telefbûn lê belê pistî ku gîhistin Izmirê memûr û ticarên Tirkan bi hîle û dolaban hercî pere û zêrê wanê hebû jî wan satandin…

Celadet û herb

09/05/2010 - 06:52



Rênas Jiyan
renasjiyan@yahoo.fr



Her çend Celadet herî pir weke nivîskar û rewşenbîr di “bîr”an de cih girtibe û hatibe zanîn jî aliyekî wî yê şervaniyê jî heye; ango wî herdu alavên şerî çek û pênûs baş fahm kirine û ew baş bi kar anîne; ew hem wêjevan û hem jî şervan e.

Helbestên Komkujîyê Gelîyê Zîlan û Agirî

Kurdé xayîn pîs û xabis
Îman tune bûne milîs
Dîsa divên emin reyîs
Namûs firot kes naçe cem
Erdén kurda yé muqaddes...

Werdeka Avê

Rojekî çend Heval cîhekî rûniştene hevûdû re qirf û henekan dikin

Hevalek dibêje hevalno hûn zanin mêrên Sorî (Êleke ji herema Agirî) salê çend cara serê xwe dişon ?

Bi hevra gotin :

Na welle em nizanin.

Ve Ağrı Direnişinin Efsanevi ismi Reşo (Reşokê Silo) Öldürülüyor!

(Bu fotoğraf bir ilktir. 1931)
Ve Ağrı Direnişinin Efsanevi ismi Reşo (Reşokê Silo) Öldürülüyor
Sedat Ulugana'nın Hazırlanan( Ağrı Kürt Direnişi ve Zilan Katliamı) Kitabından

Serhildananên kurdan-I-

Serhildana Babanan a herî mezin di sala 1806’an de, bi serokatiya Evdirehman Paşa çêbû. “Kurdên Babanî li Silêmaniyê li hemberî Osmaniyan serî hildan û Osmaniyan têk birin û desthilatdariya herêmê ket destê wan

Serhildananên kurdan-II-

Mîrektiya Soranan mîrektiyeke Kurdistanê ya kevnar e.

Rêxistina Xoybûnê û felsefeya wê

Xoybûn piştî Serhildana Şêx Seîd a ku di bin kontrola Rêxistina Azadiyê de bû, têk çû; Li Sûriyeyê ji alî rewşenbîr û pêşengên kurdan ve hate damezirandin. Xoybûnî dixwestin ku kurd ji bo yekitiyê têbikoşîn daku welatê xwe ji bin mêtingeriya kemalistan rizgar bikin

Tarih'te Kürd İsyanları

Xoybun Hareketi:
Xoybun, kendi dönemine ışık tutan bir hareket… Belki şartlar ve koşullar zor olsa dahi asla yerinde saymadan nasıl bir mücadele verileceğini gösteren mücadele mirasını halkına bırakmış olan bir kuruluş…

Evliya Çelebi, 16 Ve 17.yy Kürdistan

Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde 16 ve 17. Yüzyıllarda Kürdistan Çeviri: Ahmet Akşit

Türklere Göre Ağrı İsyanları

Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
Fırat University Journal of Social Science
Cilt: 14, Sayı: 2, Sayfa: 379-388, ELAZIĞ-2004


AĞRI İSYANI (1926-1930)


The Ağrı Rebellion (1926-1930)
Mehmet KÖÇER
Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bölümü. ELAZIĞ
mehmet_kocer2000@yahoo.com

Ermenistan-Azerbaycan Çatışmasında Kızıl Kürdistan

İsmail Beşikçi

Tarih: 9 Aralık 2009 Çarşamba


Tarihte sayısız olay gerçekleşmiştir. Bu olaylar ancak, araştırmacılar tarafından incelendiği, üzerinde yorumlar, değerlendirmeler yapıldığı zaman tarihsel olay olurlar. Tarihte değerlendirilmemiş, üzerinde incelemeler yapılmamış sayısız olay vardır. Bu olaylara değinmemenin çeşitli nedenleri olabilir. Örneğin, siyasal sisteme, siyasal rejime egemen olan resmi ideoloji, bazı konuların incelenmesine, o konulardan söz edilmesine yasaklar getirmiş olabilir.

Fikret Yaşar: Kudistana sor (Kızıl Kürdistan

06 Şubat 2010 Cumartesi 21:49
fktyasar@mail.com
TV izlerken Amerikan basınından karabağ ile ilgili bir haber ilgimi çekti!

Haber, Azerbaycan ile Ermenistan arasında bulunan Laçin koridoru, yani diğer adıyla Karabağ bölgesindeki sorunların 3. dünya savaşına neden olabileceğinden bahsediyordu.

Karabağ ya da Laçin koridoru Kürtlere pek yabancı bir yer değildir, bu bölgede yaşanan katliamların konu mankeni olan Kürtler yine tehlikeyle karşı karşıyadırlar.

1921-1938 arası devletin Kürt politikası

29.11.2008


ÜMİT KARDAŞ* / 1921-1938 dönemini en iyi özetleyen ifade “Türkleştirme” olacaktır. Türkleştirme Türk Dil ve Tarih kurumlarının kuruluşu, “Vatandaş Türkçe Konuş” kampanyalarının başlatılması ve Soyadı Kanunu’nun kabulüyle toplumun her alanında uygulanmaya ve yaygınlaştırılmaya çalışılmıştır.

Tûreşk - Karadut

Tûreşka min, zeytûna min, Qereçiya min
Karadutum, çatal karam, Çingenem

Kurd' bûn

'' Kurd bûn zehmete'' (Mîr Kamuran Alî Bedirxan)
'' Bila neviyên me li pêşberî dijmin me fedîkar dernexin'' (Şêx Seîdê Pîran)
'' Dara azadiyê bi xwîna şehîdan tê avdan'' (Ş.Ebdulrehman Qasimlo)

Oremar isyanı 79 yaşında

Oramar’da 21–22 Temmuz 1930 de başlayıp yedi günlük kuşatmayla devam eden isyanı Şemdinli’deki(Şemzînan) bazı aşiretler de destekliyordu.
Xalid LEHÎ yazdı – YÜKSEKOVA HABER

BEDÜÜZAMAN VE ANA DİL

Anadil; milli duygulara ait parıltıların, yansıma alanıdır.
Anadil; edebiyat ürünlerini meyve veren bir kelime ağacıdır.
Anadil; eğitim ve öğretim hayatımızın damarlarında dolaşan kandır.
Anadil; bir milletin kıymet ve gelişmişliğinin ölçüm aletidir.
Anadil; doğrudan doğruya vicdanlara yol bulup, anlamları radyum ışınları gibi zihne yerleştirdiği için öğrenmede en etkili yoldur.Ey Kürtler! İhmalkarlığınız yüzünden son derece düzensiz kalmış ve sadece bazı dalları aşılanmış olan diliniz, cennetin tuba ağacı gibi bir ağaç olma kabiliyetine sahip olduğu halde;

SIMKOYÊ ŞIKAK (İSMAİL AĞA)

Simkoyê Şikak (İsmail ağa) d. 1887? - ö. 26 Temmuz 1930 Uşnu), Kaçar döneminin sonları ve Pehlevi döneminin başlangıcında İran Kürdistanında hakimiyeti sürdürmüş Kürt lideri.
DoğU Kürdistan’ın (iran kürdistanı) Selmas (Şapur) bölgesinde Selmas ve Urmiye'nin güneybatısında Kotur, Mergaver, Bradost ve etrafındaki en büyük aşireti olan Şıkak Aşiretinin reisinin oğlu olarak doğumuştur.

Eyüp Paşa

EYÜP PAŞA (1890)

Eyüp paşa Serhad Kürtlerinin lideri konumundaydı, Kürtler adına yabancı milletlerle görüşmeler anlaşmalar yapmıştır, Rohat Alakom’un ARÎSTOKRATÊN KURD: TORIN adlı kitabında Eyüp paşa’dan bahs edilmiştir…

BEYTUŞŞEBAP İSYANI

Nasturiler, 7 Ağustos 1924’ te Hakkari Valisi ve beraberindekilere, Hangediği’nde saldırarak bir binbaşı ve 3 eri öldürürler, Valiyi de esir alırlar. Bunun özerine çevre illerden buraya birlikler kaydırılır. Bu birliklerden birisi de Şırnak’ta bulunan 7. Kolordu 2.Tümene bağlı 18. Piyade Alayıdır. Bu alay Azadi açısından önemlidir. Çünkü bu alayda Azadi Örgütü mensubu çok subay ve er vardır. Örneğin Komutan yaveri Teğmen Ali Rıza örgüt merkez üyesi ve aynı zamanda Yusuf Ziya Bey’in kardeşidir. Yine burada bulunan Yüzbaşı İhsan Nuri,örgütün Siirt Şube başkanıdır.

Şerrê Seyîdxanê Kerr û Sidîqê Hecî Mistefa Begê

Nedim Dit

Peyama Azadi’de bundan önce yayımlanan “Şiir ve Stran Tahlilleri” yazı dizimizin ilkinde Serda Selaheddînê Gimgimî’nin (Selahattin Gümgüm, Varto, 1945 - 1967) aruz vezniyle yazmış olduğu “Yar a Min” adlı şiirini, ikincisinde müellifini saptayamadığımız 75 beyitlik “Gur û Rovî” adlı fabl türünde yazılmış bir şiiri tahlil etmeye çalıştık. Dizinin üçüncüsünde ise dengbêj geleneğinin son ve dev ismi Reso’nun epik (destanî) bir stranını tahlil etmeye çalışacağımızı ikinci yazımızda söylemiştik.

KUZEY KÜRDİSTAN ŞEHİRLERİNİN ORJİNAL İSİMLERİ

AĞRI: AGIRÎ-ARARAT
Patnos: Panos
Diyadin: Gihadîn
Hamur: Hewaran (Xemûr)
Tutak: Dutax
Eleşkirt: Pakrewan (Zêdkan)
Taşlıçay: Avkevir
Doğubeyazıt: Bazîd

RÊXISTINA XOYBÛN

Xoybûn (Xwebûn) rêxistineke siyasî ya kurdan bû. Ji aliyê Celadet Elî Bedirxan û çend hevalên wi hatiye damezirandin.

Piştî ku komara Tirkan serhildana Şêx Seîd bi hovîtî têk birin, serokên xîretkêş ên Kurdan, sala 1926'ê dest bi xebatê dikin û li Parêsê civiyan û ji bo azadiya Kurdistanê biryara kongreyekê dan. Sala 1927'ê li ser axa Kurdistanê ya di di destê Tirkan da kongreyek hat sazkirin ku mehek û nîvan berdewam dikir. Di kongreyê da ev biryar hatin dan:

KOMARA ARARATÊ (AGIRÎ)

Komara Agiriyê yan Komara Araratê (1927-1931) yek ji dewletên Kurd ên dîrokî ye. Di pêvajoya Serhildana Agiriyê de ji aliyê tevgera Kurd ve hatiye îlankirin.

AĞRI GENEL BİLGİLER

Ağri Tarihi (Agîrî)

Orta Asya dan gelen kavimlerin Anadolu ya girişleri sırasında Agri bir geçiş oluşturmuş, dolaysıyla bir çok medeniyete sahne olmuştur. Ancak bu medeniyetler Ağrı yı bir geçiş kapısı olarak gördüklerinden burada çok köklü bir uygarlık oluşturamamışlardır. Bölgede egemenlik kurdukları sanılan Hititler in güçlerini yitirmeleri Üzerine, M.ö1340-M.ö1200 tarihleri arasında Huriler Krallık merkezi olarak Urfa dan uzak olan Ağrı yı ellerinde tutamamışlardır.

DÖRDÜNCÜ AĞRI SAVAŞI 14-27 EYLÜL 1929

DÖRDÜNCÜ AĞRI SAVAŞI 14-27 EYLÜL 1929
(TENDÜREK SAVAŞI)
Yeni kurulan Karaköse (Ağrı) bölge takip komutanlığı, 1926 ile 1927 yılları arasında yapılan savaşlara katılmış kumutanları ortak bir toplantıya çağırdı.
Geçmişim eleştirisi yapıldı ve gelecekde atılması gereken adımlar üzerine tartışıldı.
Toplantı sonuncunda bir rapor düzenlenerek Genelkurmay Başkanlığı’na sunuldu.

İsmet öztürk'ün ölümünün 4. yıl dönümü

Doğubayazıt'ta müzik yaşamının ötesinde, Türkiye müzik yaşamına büyük katkı sağlayan 18 besteye imza atan ve bu bestelerin en ünlüsü ve günümüze değin tazeliğini koruyan "Ağrı Dağından uçtum çayır çimene düştüm