3 Eylül 2020 Perşembe

Erivan Bölgesinde Kürtlerin Akıbeti

1827 yılında Ruslar Erivan'ı İran'ın elinden alır. Bu tarihten sonra Ruslar her taraftan Erivan'a Ermenileri getirirler. Müslüman Kürtlere karşı Hristiyan Ermenilerin bölgede çoğunluk olması için ellerinden gelen herşeyi yaparlar. Kısa zamanda Erivan'ın ismi "Ermeni Vilayeti" yaparlar.

Rusların bu tavrı karşısında rahatsız olan Zilanlı Hüseyin Ağa, 1828 yılında Kars Muhafızı Osman Paşa'ya bir mektup göndererek, Kars çevresinde kendisine ve aşiretine bir yer vermesini ister.

Hüseyin Ağa, aşiretin bir kısmını alarak Kars'a yerleşir. Erivanda kalan Redkanlıların yeni lideri ise Hüseyin Ağanın yeğeni Guli Cewer Ağa olur.

Karsda yani Osmanlı sınırlarında ise, Hüseyin Ağa lider yapar. O ölünce de yerine oğlu Qasım Xan (Kasım Ağa) geçer.

Ruslar Erivan'a her taraftan Ermenileri getirmeye devam eder ama, 1890 yılı sayımları arşivlerinde bile Kürtler, Ermenilerden çoktur. 1890 ile 1915 yılları arasında daha da yoğun olarak Ermeniler Erivan'a getirilir. Ve çoğunluk onların eline geçer. Onlar çoğunluk olunca da, Müslüman Kürtler dört defa bölgeden sürgün edildiler. Bölgede sadece 1915 yılında Ermenilerle beraber Kars, Ağrı, Iğdır ve Van'dan Erivan'a göç eden Êzdi Kürtler bırakıldı. Onlar sürgüne tabi tutulmadılar ama, Ermenistan onları Kürt olarak kabul etmeyip, kimliklerine Kürt yerine dinleri olan Êzdiliği yazıyor. Onları "Êzdi Halkı" olarak kabul ediyor. Halbuki Êzdilik bir ırk değil, bir dinin ismidir. Dünyada sadece Kürtlerde Êzdiler vardır.


Belge: Erivan'da yaşayan Çongdeve Hüseyin Ağa'nın 29.09.1243 (Yeni takvime göre 14 Mayıs 1828) tarihinde Kars Muhafızı Osman Paşaya yazdığı mektup. Mektubu yeğeni Guli Cewer Ağa götürür.




1852 yılı Erivan Vilayeti nüfus sayımına bakmak için https://youtu.be/tvj2-OuzpCM tıklayın.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder